Een ontwikkelingsvoorsprong op jonge leeftijd wordt nog weleens weggewuifd met ‘het zal wel loslopen’, ‘laat kinderen eerst maar lekker spelen, leren kunnen ze lang genoeg’ of ‘zo jong een label is niet wenselijk’. Onverstandig vindt de Expertgroep Ontwikkelingsvoorsprong. Er zijn namelijk maar liefst zes redenen om aandacht te besteden aan dit onderwerp.
Veel kinderen met een ontwikkelingsvoorsprong komen in de situatie terecht waarin zij zelf achter moeten gaan lopen om aan te sluiten bij het onderwijs. De onderwijsachterstand zit bij hen in de achterstand van het leeraanbod ten opzichte van hun ontwikkelingsbehoefte. Het tegenovergestelde als bij kinderen voor wie het onderwijs niet aansluit omdat zij minder snel zijn in hun ontwikkeling, maar wel met (deels) vergelijkbare gevolgen: een laag zelfbeeld, laag welbevinden bij de opvang of school, vastlopen, schooluitval.
Altijd serieus nemen
Expertgroep Ontwikkelingsvoorsprong somt zes redenen om een ontwikkelingsvoorsprong vooral serieus te nemen:
1. Voorkomt stagnatie
Het vroegtijdig signaleren van een ontwikkelingsvoorsprong helpt om stagnatie, of zelfs achteruitgang in de bij dit kind passende ontwikkeling, te voorkomen. Dit zal ook problemen in de opvang en school verminderen.
2. Ontplooiing
Hoe eerder we kinderen met een ontwikkelingsvoorsprong herkennen, hoe groter de kans dat ze zich volledig kunnen ontplooien. Het is belangrijk om elk kind te ondersteunen vanuit de ontwikkelingsbehoefte die er bij het kind is.
3. Voorkom misdiagnoses
Vroegsignalering kan helpen om misdiagnoses zoals ADHD of ASS, te voorkomen. Gedrag dat je veel ziet bij een (wel of nog niet gesignaleerd) hoogbegaafd kind in een niet passende omgeving, wordt vaak gezien als een ‘aandoening of stoornis’ van het kind, in plaats van als gevolg van de mismatch met de omgeving.
4. Begrip voor ouders en opvoeders
Vroege signalering helpt ouders en opvoeders om het gedrag van jonge kinderen met een ontwikkelingsvoorsprong beter te begrijpen. Dit biedt ondersteuning tijdens de opvoeding.
5. Rijk en uitdagend aanbod
Als we kinderen met een ontwikkelingsvoorsprong zien en medewerkers de nodige kennis hebben, kunnen we een rijk en uitdagend aanbod bieden. Dit is al belangrijk van baby af aan. Een kind dat passend wordt uitgedaagd voelt zich gezien en serieus genomen.
6. Naadloze overgang
We kunnen werken aan een soepele overgang tussen voorschoolse voorziening en de start op school voor kinderen met een ontwikkelingsvoorsprong. Hierdoor wordt het risico op te sterk aanpasgedrag verkleind en zo kunnen we direct inspelen op de behoeften van deze kinderen.
Meerwaarde tijdige hulpverlening
Hulpverleners met kennis over hoogbegaafdheid levert ontzettend veel op:
- Opvoedondersteuning die past en maakt dat ouders zich gehoord voelen
- Kinderen die hun potentie kunnen ontwikkelen
- Misdiagnoses kunnen worden voorkomen
- Uitval op school vermindert (zo ook het aantal thuiszitters)
- Preventieve zorg zorgt voor minder kosten op de langere termijn
- Medewerkers kunnen zich specialiseren en krijgen meer voldoening in hun werk
‘Drie Stappen bij Hoogbegaafdheid’
Expertgroep Ontwikkelingsvoorsprong heeft ‘Drie Stappen bij Hoogbegaafdheid’ ontwikkeld. Het instrument bevat een handleiding met uitleg over hoogbegaafdheid, een praktische uitleg over het signaleren zelf en een uitgebreide toelichting op elk punt van de kaarten. In de bijlagen van het instrument vind je de kopieerbladen met boekentips en doorverwijsmogelijkheden maar ook verschillende handvatten om uitgebreider te signaleren.
Lees hier meer over dit product.
