Welke ouder wil geen slim kind? Toch hoeft het beslist geen zegen te zijn als een kind een ontwikkelingsvoorsprong heeft. “Vaak wordt dit namelijk niet of pas laat ontdekt”, vertelt Prof. Dr. Tessa Kieboom, autoriteit op het gebied van hoogbegaafdheid. “Dit houdt de gezonde ontwikkeling van deze kinderen tegen.” Zij benadrukt dat een juiste en tijdige begeleiding nodig is om hun voorsprong op een goede manier te kanaliseren.

Prof. Dr. Tessa Kieboom: “Een ontwikkelingsvoorsprong is een krachtige eigenschap die een kind van Moeder Natuur heeft meegekregen

Wat zijn de kenmerken van een ontwikkelingsvoorsprong?
“Op het eerste gezicht merk je vaak nauwelijks iets van een voorsprong op jonge leeftijd. Wel zijn er typische kenmerken die hierop kunnen wijzen. Baby’s die bijvoorbeeld gericht kijken waar geluiden vandaan komen. Vaak gaat de taalontwikkeling zeer snel. Een kind kan dan bijvoorbeeld al op jonge leeftijd wederkerige gesprekjes voeren of is creatief in woordspelletjes. Of ze kennen al snel veel kleuren. Daarnaast zijn deze kinderen vaak goed in de eerste wiskundige begrippen zoals ‘voorste’, ‘laatste’ of ‘middelste’.”

“Ook kunnen ze al heel jong gevoel hebben voor grapjes of voor absurde uitspraken. Ze kunnen soms ook zeer gefocust kijken. We spreken ouders die melden dat zij het gevoel hebben dat hun kind van zes maanden dwars door hen heen kijkt.

“Eigenlijk zijn er talloze kenmerken die meespelen, maar die doen zich niet bij elk kind met een ontwikkelingsvoorsprong voor. Het is een cocktail van verschillende elementen.”

Advertentie

Waarom is vroege herkenning van belang?
“Op zich is het hebben van een ontwikkelingsvoorsprong geen probleem. Integendeel. Het is een krachtige eigenschap die een kind van Moeder Natuur heeft meegekregen. Ze hebben geen ontwikkelingsproblemen, maar zijn juist heel onderzoekend, nieuwsgierig en leergierig. Maar wanneer die slimheid niet herkend wordt, krijgen ze geen toepasselijk aanbod. Gevolg kan zijn dat veel van die eigenschappen verschrompelen. In feite worden deze kinderen hierdoor in hun gezonde ontwikkeling tegengehouden. Hoe sneller het gesignaleerd wordt, hoe eerder de juiste begeleiding gegeven kan worden.”

‘Gevolg van niet tijdig signaleren kan zijn dat veel
van de eigenschappen verschrompelen’

Wat gebeurt er als het niet wordt gesignaleerd?
“Dit vergroot de kans op een negatieve ontwikkeling. Dan krijg je bijvoorbeeld kinderen die uit verveling op school agressief gedrag gaan vertonen. Of die zich gaan isoleren. Kinderen willen niet meer naar school, ’s ochtends worden ze heel erg traag in het opstaan en klaarmaken. Vaak ontstaan er ook psychologische klachten. Dat zijn allemaal problemen die zich dan kunnen voordoen. Helaas gebeurt dit maar al te vaak. In iedere klas zit namelijk wel een kind met een ontwikkelingsvoorsprong, maar dat komt lang niet altijd aan het licht.”

Hoe kun je als zorgprofessionals deze kinderen en hun ouders het beste begeleiden?
“Wat vaak fout loopt, is dat je te maken hebt met een kind dat volwassener is dan leeftijdsgenoten. Dit vraagt om een andere aanpak. Van belang voor zorgprofessionals is deze kinderen serieus te nemen, ook al zijn ze nog zo jong. Deze kinderen willen onder meer zelf keuzes maken en eigen verantwoordelijkheid krijgen. Dit betekent dat je ze moet benaderen als kleine volwassenen in plaats van kleuters. Mijn advies is: houd ogen en oren open om deze kinderen te kunnen zien. Want hoe eerder je het ziet, hoe beter de begeleiding plaats kan vinden. En het komt veel vaker voor dan menigeen denkt.”

Interview Vakblad VROEG

Vakblad Vroeg is er voor professionals die werken in de geboortezorg en met kinderen tot zeven jaar en hun ouders. Een abonnement kost slechts €28,- per jaar.

Ontdek ons VROEG-magazine

Vakblad Vroeg is er voor professionals die werken in de geboortezorg en met kinderen tot zeven jaar en hun ouders. Sleutelwoorden zijn preventie, vroegtijdige onderkenning en vroeghulp. Ons kwartaalmagazine biedt achtergrond en verdieping. Een abonnement kost slechts € 28,- per jaar.

Meld je aan voor de nieuwsbrief

Meld je aan voor de nieuwsbrief

Op de hoogte blijven van alle ontwikkelingen op het gebied van de geboortezorg en de zorg rond het jonge kind en zijn ouders? Schrijf je dan in voor onze wekelijkse nieuwsbrief. Deze verschijnt iedere dinsdagochtend.

"*" geeft vereiste velden aan