Veel jonge kinderen ontberen een goede start. Regelmatig worstelen zorgverleners hoe zij de juiste ondersteuning kunnen bieden. Alle reden dus om de VROEG-lezing ‘Helpen hechten met woorden’ van Paulien Kuipers en Nike Mencke bij te wonen. Zij gaan namelijk in op wat jij kunt doen. “Alleen al een juist gebruik van woorden kan het effect van je hulpaanbod enorm vergroten”, benadrukt Nike in een vooruitblik.
Nike Mencke is lactatiekundige met IMH-specialisatie. “Het boek ‘Eerste hulp bij hechting’ van de hand van Paulien Kuipers over verbindende taal was voor mij ‘mindblowing’. Ik dacht echt bij het lezen ‘wat doet zij in haar spreekkamer met jonge kinderen?’. Het leek wel magie.”
Geen begin en geen einde
In haar boek beschrijft Paulien, die samen met Nike de lezing verzorgt, zes factoren die ouders helpen een band met hun kinderen op te bouwen. “Ik ben een beelddenker en wat ik bij het lezen voor me zag was een lemniscaat, een liggend achtje. Dit symbool, dat staat voor oneindigheid, heeft geen begin en geen einde.” Voor Nike was dit liggende achtje een beeld om te visualiseren hoe een moeder (ouder) en haar kind de hele tijd interacties hebben en hoe ze op die manier een band opbouwen.
Al doordenkend hierover viel voor haar het kwartje. “De liggende acht bestaat eigenlijk uit twee rondjes. Het ene zie ik als de bekende cirkel van veiligheid. Voor het kindje wordt dit het interne werkmodel om later te kunnen functioneren in een wereld die voor hem of haar veilig genoeg aanvoelt. Het tweede rondje is de ouder die door de eigen emoties te reguleren zowel de veilige basis als haven is. Uiteindelijk wordt de lemniscaat de innerlijke kracht van een volwassen hoe hij of zij voor zichzelf zal zorgen.
Nike Mencke: “Tijdens de zwangerschap en direct na de geboorte zijn de zenuwstelsels van moeder en kind heel krachtig met elkaar verbonden. De basis hiervoor vormt – in de woorden van Paulien – een liefdesstroom.”
Compleet beeld
Inmiddels verzorgt Nike zelf een les over een door Paulien ontwikkeld gespreksmodel voor het bevorderen van hechting tussen ouder en kind. “Tijdens de zwangerschap en direct na de geboorte zijn de zenuwstelsels van moeder en kind heel krachtig met elkaar verbonden. De basis hiervoor vormt – in de woorden van Paulien – een liefdesstroom.”
In de VROEG-lezing wil Nike, samen met de deelnemers, zowel kijken hoe de woorden die ouders gebruiken jou als professional wat kunnen zeggen over de band. En hoe de woorden die deelnemers zelf richting hun cliënten gebruiken, effect hebben in het helen van die band tussen ouders en hun kind. “Probeer bij een casus vervolgens uit te zoomen, dus dat je je niet alleen focust op het gedrag van een baby die bijvoorbeeld veel spuugt of huilt, maar ook oog hebt voor de ouder met een bepaalde geschiedenis rondom het omgaan met emoties. Neem een nare bevallingservaring of een relatie die al dan niet fijn is. Plus daarom heen een grote ring van de omgeving. Denk daarbij niet alleen aan familieleden en vrienden, maar ook aan factoren als financiële stress, huisvestingsproblemen of oorlogstrauma. Deze insteek helpt om zicht te krijgen op wat de invloed van het gedrag van de baby op het hele gezin is.”
Paulien Kuipers: “Gebruik van juiste woorden werkt helend”
“We hebben in onze opleidingen niet of nauwelijks geleerd hoe we kunnen praten met het kind of met ouders. Heel jammer, want de basis voor effectieve hulp ligt in het met woorden ondersteunen van de verbinding tussen de ouders en hun baby, peuter of kleuter. Taal is ons belangrijkste hulpverleningsmiddel.” Lees verder >
Woorden geven aan wat je ziet
Nike benadrukt dat deze aanpak enorm helpend kan zijn, te meer daar er bij bijvoorbeeld slaap- of huilproblemen bij baby’s lichamelijk gezien in veel gevallen niets aan de hand is. “Door als zorgverlener uit te zoomen kun je woorden geven aan wat je ziet. Je krijgt dan zicht op het grotere plaatje waardoor ouders beter in staat zijn hun baby te ondersteunen. En als ouders dat zelf nog lastig vinden, kun je je ook rechtstreeks met woorden tot de baby richten. Bijvoorbeeld zeggen ‘Ditvalt allemaal niet mee voor jou. Doordat je zoveel moet huilen, hebben je ouders niet alleen zorgen over je gezondheid, maar ook zelf gebrek aan slaap.’ Vaak zie je dan dat dit ouders raakt, met als bij-effect dat het hun helpt om ietsje breder te kijken. Daardoor kan het achtje van de ouder-kindrelatie stap voor stap weer meer gaan stromen.”
Leuker en effectiever
Het breder kijken geeft veel meer voldoening geeft, benadrukt Nike. “Je werk wordt hierdoor zoveel rijker. Daar komt bij dat je het met behulp van verbindende taal bevorderen van de hechtingsband heel gemakkelijk kunt oefenen. Het maakt je werk gewoon veel fijner als je merkt hoe ouders en kind met behulp van je woorden elkaar kunnen terugvinden. Tijdens onze lezing nemen we de deelnemers bij de hand om hen voor deze werkwijze te enthousiasmeren.”
VROEG-lezing ‘Helpen hechten met woorden’
Paulien Kuipers, GZ-psycholoog en auteur van ‘Eerste hulp bij hechting’, en Nike Mencke, lactatiekundige en IMH-generalist, verzorgen op 20 maart 2025 samen de VROEG-lezing. Het thema is ‘Helpen hechten met woorden’. De lezing wordt gehouden tijdens een informeel netwerkdiner in Danel, Utrecht. Lees verder >
Aanmelden voor de VROEG-lezing op 20 maart 2025
