Veel zwangere vrouwen willen wel stoppen met roken, maar kunnen dat niet. Daar komt bij dat er onder professionals nog best een taboe rust op het met hen praten over stoppen met roken. Jammer, want juist zorgverleners hebben de middelen en mogelijkheden om deze vrouwen van hun nicotineverslaving af te helpen.
“Ik zie te vaak dat door zorgverleners wordt gedacht: ‘als een vrouw echt wil stoppen met roken dan komt ze wel naar mij toe’. Maar dat gebeurt lang niet altijd”, vertelt Linda de Boer-Hendriks, gespecialiseerd stoppen-met-roken coach. Zij wijst erop dat zwangere vrouwen die roken zich vaak schamen. “De stap om om hulp te vragen is te groot. Een rookverslaving staat in de DSM 5, het is een aandoening. En geen keus. Dus wanneer je vanuit een behandelperceptie denkt, en niet vanuit een leefstijlkeuze, dan heb je een duidelijke taak als zorgverlener te leveren.”
In dit verband wijst Clasien van der Houwen, gynaecoloog en voorzitter van de Taskforce Rookvrije Start van het Trimbos Instituut, erop dat er een verschil zit tussen het kunnen en willen stoppen met roken. “Zo weten we dat tweederde van de vrouwen die de hele zwangerschap rookt, een stoppoging doet. Maar het lukte niet. Dat is verslaving. Een aandoening. Niet iets wat iemand bewust kiest. Het zit die vrouwen eerder heel erg in de weg.”
Stop met afschrikken
Linda en Clasien pleiten voor het verstrekken van informatie. Vaak kennen deze vrouwen die consequenties ook al lang. Het is verstandiger om een gesprek te openen over de werking van roken en wat een verslaving met je doet. Toon begrip voor die verslaving, leg uit hoe een verslaving werkt en waarom het zo ingewikkeld kan zijn om ander gedrag aan te leren. Je tikt zo niemand op de vingers en neemt de complexiteit van het stoppen serieus. Vanuit hier kun je in verbinding praten over de onderliggende reden van het roken en wat er voor nodig is om gedrag te veranderen.
Professionele ondersteuning
Vrouwen die willen stoppen met roken kunnen terecht bij de huisarts, een praktijkondersteuner, een stoppen-met-roken poli in het ziekenhuis of een vrijgevestigde stoppen-met-roken-coach. Het blijkt echter dat doorverwijzen lang niet altijd effectief is. Het is beter als deze vrouwen actief worden benaderd door een professional in het stoppen met roken, dit is ‘warm’ verwijzen. Soms kun je die afspraak voor hen maken bij hun huisarts of praktijkondersteuner. Je kunt deze vrouwen – en hun partner – ook aanmelden voor Telefonische Coaching Rookvrije Ouders. Aanstaande ouders worden dan gebeld door een coach.
Spoedgeval
Linda is zo’n coach die zich telefonisch inzet: “vrouwen die zelf om hulp vragen, lopen vaak tegen wachttijden aan. Maar een rokende zwangere vrouw is een spoedgeval. Daarom is het ook fijn dat je kunt verwijzen naar Telefonische Coaching Rookvrije Ouders.” Vervolgens wordt diegene binnen drie dagen gekoppeld aan een coach. Ook wordt er direct contact opgenomen voor een kennismakingsgesprek. “Verloskundigen en gynaecologen kunnen van ons terugkoppeling krijgen. Dat is heel waardevol en levert mooie samenwerkingen op. De gesprekken worden door de zorgverzekeraar vergoed.”
Vangnet voor zorgverleners
Clasien wijst erop dat vanuit het Trimbos Instituut hard is gewerkt aan een vangnet voor zorgverleners. “Het is namelijk erg lastig om precies te weten wie de juiste hulp biedt. Vooral omdat deze vrouwen nicotinevervangers mogen gebruiken tijdens de zwangerschap, maar daar heb je in de begeleiding wel een bepaalde mate van ervaring voor nodig. Lang niet iedereen heeft die ervaring.”
Meer informatie
Wil je meer weten over het bieden van ondersteuning, kijk dan eens op de website van het Trimbos Instituut. Er bestaat ook een gratis en geaccrediteerde online nascholing. Of lees het artikel 5 tips om te stoppen met roken tijdens de zwangerschap waarin Linda praktische tips geeft.
Bron: andersdanverwacht.nl
