Tijdens de eerste 1000 nachten gaan slaapproblemen bij baby’s vaak samen met buitengewoon veel huilen. Zo erg dat ouders er psychische klachten door kunnen ontwikkelen. De uitputting van ouders kan zelfs de reden zijn om hulp te zoeken. De gezondheid van moeder tijdens de zwangerschap kan bovendien langetermijneffecten op de ontwikkeling van het kind hebben. Verder is er een duidelijke relatie tussen omgevingsfactoren tijdens de zwangerschap en de kindertijd met slaapproblemen op latere leeftijd.
Dit blijkt uit promotieonderzoek van arts M&G profiel jeugd Margreet Harskamp bij de Vrije Universiteit Amsterdam. De titel van haar proefschrift luidt ‘Slaap en gezondheid in de eerste 1000 nachten.’ De overkoepelende onderzoeksvragen zijn:
1: Wat is het verband tussen slaap in de eerste 1000 nachten en lichamelijke gezondheid op kinderleeftijd (tussen 4 en 12 jaar)?
2: Wat zijn mogelijke voorspellers van slaapproblemen en wat zijn zorgbehoeften van ouders rondom slaap in de eerste 1000 nachten?
Overgewicht en obesitas
In het onderzoek is onder meer gekeken naar kinderen waarvan de moeders een slaaptekort hadden in de zwangerschap. Deze kinderen hadden gemiddeld een hogere Body Mass Index, middelomtrek en bloeddruk op de leeftijd van 4-11 jaar en bijna anderhalf keer zo vaak overgewicht en obesitas. Deze bevinding over slaaptekort in de zwangerschap is nieuw en niet eerder beschreven.
De bevinding ondersteunt de theorie dat de gezondheid van de moeder tijdens de zwangerschap langetermijneffecten op het kind kan hebben. Onderzoekers keken ook hoe dit kan. Moeders met slaapgebrek hadden vaker zwangerschapsdiabetes en een kortere zwangerschapsduur wat weer gerelateerd was aan een hogere Body Mass Index. Dit wijst op zowel stress als ontsteking gerelateerde onderliggende mechanismen.
Vertrouwen in de professional
In een ander onderzoek van het proefschrift is expliciet gekeken naar de perspectieven van ouders van baby’s die buitengewoon veel huilen. Hieruit kwamen meerdere thema’s naar voren, allemaal gerelateerd aan vertrouwen in de professional. Ouders hebben behoefte aan zorgprofessionals die hen serieus nemen (erkenning), medische expertise hebben om een lichamelijke oorzaak uit te sluiten en met een plan van aanpak komen. Het is niet altijd de ernst van het huilen die bepaalt wanneer ouders hulp zoeken, maar soms juist de uitputting van de ouders. Hoe het met ouders gaat moet daarom ook besproken worden.
Conclusies
Samengevat luiden de belangrijkste conclusies als volgt:
- Slaap en gezondheid van moeder en kind beïnvloeden elkaar wederzijds
- Slaap en gezondheid worden gedurende de eerste 1000 nachten beïnvloed door meerdere omgevingsfactoren
- Slaapproblemen bij kinderen komen regelmatig voor en kunnen samengaan met buitengewoon veel huilen van baby’s en mentale klachten van ouders.
- Slaapproblemen lijken te blijven bestaan van babyleeftijd tot kindertijd.
De onderzoeksbevindingen ondersteunen de theorie dat er langer bestaande veranderingen kunnen optreden bij een kind in de eerste 1000 dagen en nachten. Deze veranderingen worden beïnvloed door de omgeving in de baarmoeder en het vroege leven. De slaapproblemen kunnen aanhouden vanaf de babyleeftijd tot de latere kindertijd.
Eindconclusie is dat slaapproblemen bij baby’s vaak samengaan met buitengewoon veel huilen en psychische klachten van ouders. Gezondheidszorgondersteuning moet, naast het verlichten van het huilen van baby’s of van de slaapproblemen, ook aandacht besteden aan het welzijn van de ouders.
Meer onderzoek nodig
Op basis van de observatiegegevens kunnen de onderzoekers geen oorzakelijk verband claimen of voorspellen hoe interventies de slaap en gezondheid van baby’s kunnen verbeteren. Er is meer onderzoek nodig om de slaapgezondheid in alle gezinnen te verbeteren. Aanbevolen wordt toekomstig onderzoek te doen naar:
1) het meten van de slaapgezondheid van baby’s;
2) verbetering van de slaapgezondheid van kinderen door onderliggende factoren van slaap te veranderen;
3) het verband tussen slaapgezondheid en lichamelijke gezondheid van ouders en kinderen.
Lees hier het proefschrift: Sleep and health during the first 1000 nights
Bron: vumc.nl
