Het is moeilijk te geloven dat kleine kinderen en baby’s regelmatig slachtoffer zijn van seksueel misbruik en mishandeling. We kunnen het ons eigenlijk niet voorstellen. Met als gevolg dat de focus te weinig gericht is op de kleintjes en we het vaak niet zien.
Er zit een gat tussen wat we weten uit de literatuur over hoe vaak kinderen slachtoffer worden en hoe vaak we het daadwerkelijk signaleren. Een factor die hierin een grote rol speelt is de onbewuste aanname dat dit niet gebeurt bij baby’s en jonge kinderen: we kúnnen en wíllen het niet geloven.
Schade beperken
Een belangrijke reden om véél meer aandacht te besteden aan vroege signalering van mishandeling en seksueel misbruik is dat het niet zomaar stopt. Plus dat je er snel bij moet zijn om de schade zoveel mogelijk te beperken. We weten immers dat langdurige mishandeling en verwaarlozing leidt tot schade in het neurologisch systeem. Daar komt bij dat jonge hersentjes nog plastisch zijn en zich relatief snel kunnen herstellen, een reden te meer om snel tot handelen over te gaan.
Durven opstaan
Struikelblok bij het vroegtijdig herkennen van mishandeling en misbruik is dat heel kleine kinderen het niet zelf kunnen vertellen. De vraag is dus hoe je er wél achter komt. Zorgprofessionals zijn over het algemeen geneigd voornamelijk te letten op signalen bij het kind. Denk aan extreem blauwe plekken of verwondingen.
Breder kijken, bijvoorbeeld naar de ouder en signalen vanuit de omgeving, is echter van belang. Het signaleren van seksueel misbruik en kindermishandeling vraagt bovendien om lef, zowel van individuele medewerkers als van organisaties. Iedereen die binnen de zorg werkt, moet durven opstaan voor een kind. Te vaak komt het voor dat men eerst heel zeker wil weten voordat tot melden wordt overgegaan. Als dát het uitgangspunt is, kan het lang duren voordat kinderen hulp krijgen. Misbruik en mishandeling spelen zich namelijk vrijwel altijd in het verborgene af.
VROEG-lezing
Op woensdag 22 november verzorgt Aafke Scharloo een lezing, getiteld ‘Mishandeling en misbruik van baby’s en jonge kinderen: Je gaat het pas zien als je het door hebt!’. Dit gebeurt op initiatief van Vakblad Vroeg. In haar lezing gaat zij in op de ins en outs van het signaleren en aanpakken van seksueel misbruik en mishandeling bij jonge kinderen. Naast een algemene beschouwing van het onderwerp, geeft zij praktische handvatten om zelf mee aan de slag te gaan. Lees verder >
