Het is al langer duidelijk dat autisme sterk erfelijk is. Nu blijkt dat de genen voor sociaal kijkgedrag meespelen bij het ontstaan van autistisch gedrag. Door de manier waarop naar de moeder wordt gekeken, is reeds op peuterleeftijd te zien welke kinderen autistisch zijn.

Zowat al onze eigenschappen zijn beschreven in onze genen. Maar ons milieu speelt sterk mee in hoe en in welke mate ze tot uiting ­komen. Hoe we aandacht besteden aan onze omgeving is zo’n eigenschap. Waar we naar kijken, niet naar kijken, eerst naar kijken: het is belangrijk voor ons overleven, en dus de moeite om vast te leggen in onze genen.

Andere genen bij autisme

Onderzoekers hebben nu voor het eerst experimenteel bevestigd dat dit kijk­gedrag inderdaad in de genen zit, meldt De Standaard. En dat die genen bij autisten anders tot uiting komen. De onderzoekers bestudeerden 338 kindjes, van wie een kwart identieke twee­lingen, een kwart niet-identieke twee­lingen, een kwart kindjes met autisme en een kwart ‘normale’ kindjes, ter verge­lijking.

Kijkgedrag ligt genetisch vast

Baby’s geven de voorkeur aan gezichten (en wat erop lijkt) en aan bewegingen zoals een levend wezen die maakt. Onderzoekers van verschillende Amerikaanse universiteiten melden in Nature hoe ze met een speciale camera de blik volgden van kindjes die ze naar video’s lieten kijken. Zo konden ze precies vaststellen waarnaar de kinderen keken,  hoe lang (tot op een tiende van een milliseconde) en in welke volgorde (bijvoorbeeld eerst de ogen, of eerst de mond).

Het kijkgedrag lag duidelijk genetisch vast. Identieke tweelingen keken perfect even lang naar iemands ogen, terwijl bij niet-identieke tweelingen die overeenkomst slechts tien procent was. Dat bleek zo op de leeftijd van anderhalf jaar en dat was een jaar later nog steeds zo.

Ogen en mond

Kindjes met autisme hadden veel minder een automatische voorkeur voor ogen en mond. Ze krijgen dus al heel vroeg minder informatie binnen over mensen en hoe die via hun gezicht emoties overbrengen. Als ze anders naar de wereld kijken, leren ze ook anders over die wereld, zo zeggen de onderzoekers. Daardoor ontwikkelen hun hersenen zich anders – want groeiende hersenen passen zich aan aan het soort informatie dat ze binnenkrijgen.

Het is dus kwestie om kinderen met risico op autisme het soort sociale informatie te geven dat ze nodig hebben, in voldoende hoeveelheid, menen de onderzoekers. Het volgen van hun blik is een goede manier om al heel vroeg vast te stellen welke kinderen dat zijn.

Vakblad Vroeg is er voor professionals die werken in de geboortezorg en met kinderen tot zeven jaar en hun ouders. Een abonnement kost slechts €28,- per jaar.

Ontdek ons VROEG-magazine

Vakblad Vroeg is er voor professionals die werken in de geboortezorg en met kinderen tot zeven jaar en hun ouders. Sleutelwoorden zijn preventie, vroegtijdige onderkenning en vroeghulp. Ons kwartaalmagazine biedt achtergrond en verdieping. Een abonnement kost slechts € 28,- per jaar.

Meld je aan voor de nieuwsbrief

Meld je aan voor de nieuwsbrief

Op de hoogte blijven van alle ontwikkelingen op het gebied van de geboortezorg en de zorg rond het jonge kind en zijn ouders? Schrijf je dan in voor onze wekelijkse nieuwsbrief. Deze verschijnt iedere dinsdagochtend.

"*" geeft vereiste velden aan