Het afbouwen van sondevoeding bij jonge kinderen is een hele stap. Helaas gaat dit belangrijke moment vaak gepaard met eetproblemen. “Vroegtijdige aandacht hiervoor kan veel narigheid voorkomen”, vertelt Martine van Workum kinderverpleegkundige MLD bij het Radboud UMC.

Hamvraag is natuurlijk waarom het afbouwen van sondevoeding zo vaak samenvalt met het ontwikkelen van een eetstoornis. “In de ontwikkeling van ieder kind is er een periode waarin reflexmatig drinken overgaat in willekeurig en automatisch drinken”, legt Martine van Workum uit. “Door de sondevoeding krijgen veel kinderen niet de kans deze ontwikkeling door te maken. Zeker wanneer de sondevoeding langer dan enkele weken nodig is, kunnen zij de ervaringen gaan missen voor deze belangrijke overgang. Daar komt bij dat deze kinderen door de sondevoeding niet of nauwelijks een hongergevoel hebben ervaren. Dit kan bij de overgang naar orale voeding veel problemen opleveren.”

Schuldgevoelens

Voor ouders is het ontstaan van een eetproblemen vaak een moeilijk te begrijpen verschijnsel. In veel gevallen is de impact dan ook behoorlijk groot. “Het niet of niet goed lukken van het voeden bij zuigelingen en jonge kinderen kan, meer dan bij andere problemen in de ontwikkeling, aanleiding geven tot schuldgevoelens of onbegrip. Het contact tussen ouders en kind verloopt op een andere manier dan bij kinderen die alle voeding oraal aangeboden krijgen. Vastgehouden worden, warmte ervaren, lichaamsgeur opnemen en oogcontact maken worden allemaal beperkt doordat dit vaak niet tijdens de voeding kan gebeuren. Gevolg is dat er interactieproblemen kunnen ontstaan tussen kind en ouders.”

Problemen voor zijn

Van Workum pleit ervoor om dergelijke problemen voor te zijn. Dit begint al bij de start van de sondevoeding. “Gespecialiseerd verpleegkundigen kunnen dan adviezen geven over stimulering van mondmotoriek en responsiviteit. Niet forceren is daarbij van belang, evenals het respecteren van de mogelijkheden van het kind.” Ook in de thuissituatie is de specialist verantwoordelijk voor het geven van sondevoeding. Als het kind in een betere voedingsconditie komt en aankomt in gewicht, dan is de arts al snel tevreden. Aandacht voor begeleiding of verder kijken in de toekomst is er vaak niet. Hulp wordt pas ingeschakeld bij problemen. Jammer, want juist door het eerder inschakelen van begeleiding kunnen problemen wellicht voorkomen worden.”

Martine van Workum: “Door de sondevoeding ervaren kinderen niet of nauwelijks een hongergevoel”

Deskundige begeleiding

Aanvullend raadt Van Workum begeleiding door andere zorgprofessionals aan. “In de eerste twee levensjaren kan de logopedist begeleiding geven rond de ontwikkeling van het eten en drinken. Hierbij kan overleg met een diëtist en een gedragskundige eveneens zinvol zijn.” Helaas gebeurt dit nog niet standaard, ook omdat dit door de ernst van de situatie rond het jonge kind niet altijd kan. “Heeft er geen begeleiding plaatsgevonden, dan is het inschakelen van een deskundige op het gebied van gedrag vaak aan te raden. Dit is dan namelijk vaak het grootste probleem bij het niet-eten.”

Webinar

In 2023 gaf Marguerite Dunitz-Scheer een webinar over dit onderwerp.
Dit Engelstalige webinar is opgenomen en kan worden nabesteld, klik hier

Vakblad Vroeg is er voor professionals die werken in de geboortezorg en met kinderen tot zeven jaar en hun ouders. Een abonnement kost slechts €28,- per jaar.

Ontdek ons VROEG-magazine

Vakblad Vroeg is er voor professionals die werken in de geboortezorg en met kinderen tot zeven jaar en hun ouders. Sleutelwoorden zijn preventie, vroegtijdige onderkenning en vroeghulp. Ons kwartaalmagazine biedt achtergrond en verdieping. Een abonnement kost slechts € 28,- per jaar.

Meld je aan voor de nieuwsbrief

Meld je aan voor de nieuwsbrief

Op de hoogte blijven van alle ontwikkelingen op het gebied van de geboortezorg en de zorg rond het jonge kind en zijn ouders? Schrijf je dan in voor onze wekelijkse nieuwsbrief. Deze verschijnt iedere dinsdagochtend.

"*" geeft vereiste velden aan