Borstvoeding niet altijd superieur boven flesvoeding

Moedermelk is in het beginnend leven met stip de beste bron van energie met de meest optimale bouwstenen. Maar niet altijd. Obesitas, roken en alcohol- en drugsgebruik zijn voorbeelden van leefstijlen waarin het kwalitatieve aspect van moedermelk onder druk komt te staan. Een oproep tot verdieping.

Het vroege leven wordt gekenmerkt door groei en ontwikkeling. Voeding is de grootste omgevingsfactor tijdens de eerste maanden van het leven en dient als een essentiële bron van energie en bouwstenen voor goede groei en ontwikkeling. Het geven van borstvoeding is, terecht, een breed gedragen advies van gezondheidsorganisaties wereldwijd. Los daarvan is goede voeding cruciaal voor de ontwikkeling.

Voordelen spreken voor zich

Unieke voordelen van borstvoeding zijn onder meer een betere hechting door het huid-op-huid contact en een betere zelfregulering van de melkinname. Van belang zijn ook de opname van antilichamen en andere immuun factoren die beschermen tegen ziekten en zorgen voor voedselveiligheid en hygiëne. En het is nota bene ook nog goedkoper. Bovendien scoren kinderen die borstvoeding hebben gehad later niet alleen hoger op IQ-tests, maar hebben ze ook minder kans op het ontwikkelen van overgewicht, obesitas, en/of diabetes. Borstvoeding draagt namelijk bij aan een gezonde metabole programmering tijdens de eerste 1000 dagen van het leven. Nog een bijkomend voordeel: voedende moeders hebben een verlaagd risico op borst- en eierstokkanker.

Borstvoeding wel of niet afraden?

Toch moeten we de waarde van kunstvoeding in de vorm van poedermelk, ‘infant milk formula’, niet onderschatten. Er zijn genoeg situaties waarin het zeer belangrijk is dat deze voeding bestaat, bijvoorbeeld als borstvoeding niet direct beschikbaar is of zelfs af te raden. Het advies is doorgaans om borstvoeding te blijven geven, zelfs bij een niet-optimale leefstijl van de moeder. De voordelen wegen zwaarder dan de nadelen, maar niet altijd.

Roken is een voorbeeld in deze discussie. Dit is simpelweg gekoppeld aan welbekende nadelige gezondheidseffecten. Voorop staat de moeder sterk aan te moedigen om te stoppen met roken. Lukt dit niet, dan krijgt het kind nicotine binnen. Dit kan verstorend werken op de (hersen)ontwikkeling.

Ook overgewicht kan effect hebben op de metabole status, de stofwisseling, van de moeder op het pasgeboren kind. Lactatie wordt überhaupt bemoeilijkt door obesitas door een verlaagde prolactine respons. Daar komt bij dat een westers dieet, gekenmerkt door een hoge mate van vetten, suikers, en energie, de compositie van moedermelk nadelig kan beïnvloeden.¹ Een dergelijk dieet kenmerkt zich ook door een hoge Omega-6/Omega-3 vetzuur ratio. Deze ratio willen we graag laag houden, aangezien een lager ratio vroege groei en vetafzetting op een positieve manier beïnvloedt.² Verder is bekend dat dit dieet tijdens de zuigelingenfase vetmetabolisme kan beïnvloeden op de lange termijn, evenals de gevoeligheid.³ Andere mogelijke nadelen zijn onder meer een grotere kans op wijziging van het microbioom, en verhoging van de bloedlipide niveaus evenals effecten op hersenniveau. ^{4, 5} In proefdieren zorgt perinatale blootstelling aan een westers dieet via de melk voor gedragseffecten op gebied van angst, leren en geheugen en beloningsgedrag.⁶

Advertentie

Verdieping

Is kunstvoeding dan niet een goed alternatief? Het bevat simpelweg, net als borstvoeding, alles wat het kindje nodig heeft om te groeien. Het is geen slechte voeding, maar suboptimaal vergeleken met moedermelk.

De stelling ‘Borstvoeding blijft superieur over flesvoeding, mits de moeder een gezonde leefstijl aanhoudt’ daagt de status quo uit. Er wordt hier geen pleidooi gedaan voor poedermelk, maar wel een oproep tot verdieping voor beide kanten van het verhaal. Als we alleen de samenstelling van moedermelk onder de loep nemen, dus los van andere positieve neveneffecten, dan is er degelijk bewijs om de stelling in overweging te nemen in toekomstig onderzoek.

Lees voor meer informatie het promotieonderzoek: The driving forces of metabolic programming: A fundamental study in mice