Blauwe plekken zijn veelvuldig bij peuters te vinden. Zeker in de fase dat ze leren lopen, komen peuters veelvuldig in botsend contact met hun omgeving. Met als gevolg dat zij op kenmerkende lichaamslocaties blauwe plekken oplopen. Premobiele kinderen lopen daarentegen nauwelijks uit het niets blauwe plekken op. Hoe maak je nu bij jonge kinderen onderscheid tussen accidentele en toegebrachte blauwe plekken? En wat doe je bij een vermoeden van kindermishandeling?
Dr. Maartje Schouten (AIOS kindergeneeskunde, UMC Groningen) en prof. dr. Elise van der Putte (Landelijk Expertise Centrum Kindermishandeling, UMC Utrecht`)
Blauwe plekken kunnen accidenteel ontstaan, toegebracht zijn of een uiting zijn van ziekte. Meestal gaat het om hematomen: onderhuidse bloeduitstortingen. Deze ontstaan door letsel aan de bloedvaten als gevolg van de inwerking van kracht. Daardoor treedt er bloedverlies op zonder dat de huid beschadigt. De blauwe plek is het resultaat van een combinatie van uitgetreden bloed en een ontstekingsreactie. Er zijn ook andere oorzaken van blauwe plekken dan hematomen, denk onder andere aan pigmentafwijkingen of kleurstoffen van kleding.
Enige teken
Kindermishandeling komt helaas nog frequent voor. Blauwe plekken zijn soms het enige teken dat hier sprake van is en zijn bij lichamelijk mishandelde kinderen zelfs de meest voorkomende bevinding. De laatste Nederlandse prevalentiestudie laat aantallen zien van 26 tot 37 per 1000 kinderen die jaarlijks slachtoffer zijn van kindermishandeling1. Dit komt neer op ongeveer 90.000-127.000 kinderen per jaar. Ongeveer 18% van deze kinderen is het slachtoffer van fysieke mishandeling. Vroegtijdige herkenning van toegebrachte blauwe plekken kan de mishandeling doen stoppen en meer letsel voorkomen. Daarom is het essentieel om kennis te hebben over welke blauwe plekken een uiting kunnen zijn van kindermishandeling.
Toegebracht en accidenteel
Er zijn verschillende factoren die kunnen helpen in het maken van onderscheid tussen toegebrachte of accidentele blauwe plekken. Accidenteel letsel is bij toeval of door een ongeluk ontstaan, toegebracht letsel niet: dit is bewust of onbewust door een ander veroorzaakt.
De mobiliteit van het kind maakt of het zelf in botsend contact kan komen met de omgeving of niet. Mobiliteit begint vaak met omrollen, kruipen en daarna lopen. Premobiele kinderen hebben een beperkte mogelijkheid om zelf in botsend contact te komen met de omgeving. Dit maakt dan ook dat elke blauwe plek bij een premobiel kind reden is om na te gaan wat het ontstaansmechanisme is geweest.
Bestel hier de lente-editie van VROEG. Inclusief de verzendkosten heb je deze of een andere VROEG voor € 11,00 binnen een paar dagen in huis. Of neem een abonnement De prijs voor een abonnement bedraagt € 29,50 (Ned.) of € 32,50 (B.) per jaar – € 1,50 minder als je automatisch betaalt. Als abonnee neem je ook met flinke korting deel aan onze congressen en kun je profiteren van nog meer voordeel.
Zie ook:
