Recensie ‘Sociale Verloskunde’ door Bob de Raadt
Steeds duidelijker wordt dat sociaaleconomische achterstand grote invloed heeft op de ontwikkeling van een gezond kind. ‘Sociale Verloskunde’ gaat in op de impact van armoede als risicofactor in de geboortezorg. Die is er namelijk zeker, denk aan babysterfte, vroeggeboorte en een laag geboortegewicht. Het boek is bedoeld voor professionals die werkzaam zijn in de geboortezorg, het sociale domein, kennisinstituten en bij landelijke en lokale overheden.
‘Je postcode is misschien wel belangrijker dan je erfelijke code’. Deze uitspraak vat goed het belang van meer aandacht voor sociale verloskunde samen. Vaak gaat het om schrijnende problemen die aangepakt moeten worden om uitzichtloze situaties te voorkomen. Dat vraagt om een innovatieve aanpak.
‘Bekommerzorg’
Dit kleurrijke boek geeft een interessante beschrijving van de ontwikkelingen die zich in de afgelopen twee decennia hebben voorgedaan in wat we tegenwoordig de Sociale Verloskunde noemen. Daarbij gaat het om bewustwording rondom gezondheidsongelijkheden, tijdige risicosignalering en zorg op maat. De vernieuwing in deze specialistische zorg wordt geschetst aan de hand van een aantal persoonlijke verhalen van kwetsbare moeders. Hoe zij zich tijdens de persoonlijke begeleiding hebben kunnen ontwikkelen. Inspirerende verhalen!
Programma’s en projecten.
Het boek beschrijft een veelheid van medische en niet-medische risicofactoren, waaronder zwangerschapscomplicaties en de effecten van leefstijlaspecten (roken, voeding). In dit kader worden verschillende projecten en programma’s gepresenteerd. Die zijn er namelijk steeds meer, waaronder Moeders van Rotterdam, Healthy Pregnancy 4 All, KansenKaarten, Nu Niet Zwanger, Kansrijke Start, ‘Klaar voor een kind’, de Ketenzorg in Dordrecht, ZwangerWijzer. Zij geven een inhoudelijk beeld van de verbeterde, bewogen en effectievere zorg aan kwetsbare zwangeren. Deze verbeteringen zijn geïllustreerd met behulp van duidelijke figuren, tabellen en schema’s.
Het boek geeft aan de hand van casusbeschrijvingen aan hoe complex de sociale verloskunde is. Ook is er aandacht voor het belang van traumasensitief werken, de presentietheorie en de therapeutische alliantie om tot effectieve hulpverlening te komen. Dit alles in het kader van het noodzakelijke samenspel tussen de kwetsbare moeder, de medische zorg en het sociale domein. Een samenspel dat in beweging is en steeds weer wordt vernieuwd: het Prenataal Huisbezoek vanuit de JGZ (per 01-01-2022), Connect2Grow/Connect2Fathers, Waardegedreven zorg, het patiëntgerichte Multidisciplinair Overleg Psychiatrie-Obstetrie-Pediatrie-Psychosociale Zorg (MDO POPP) en het gebruik van de R4U-scorekaart (Rotterdam Reproduction Risk Reduction). Sociale Verloskunde is een innovatief en dynamisch proces.
Moederschap én vaderschap
Het boek legt de focus op de kwetsbare zwangere vrouw en haar kind. Daarnaast wordt in beperktere omvang gesproken over ‘de partner (p.101), de man en/of de vader en diens vaderschap’. Daarbij blijft de biologische vader toch in de schaduw staan. Betrokken vaderschap (‘daddycation’) staat in onze cultuur echter meer en meer in de picture. Het lijkt mij zinvol om in een volgende editie dit vaderschapsaspect explicieter te betrekken. Dit is echt nodig om te komen tot integrale, gezinsgerichte en waardegedreven zorg in de complexheid van Sociale Verloskunde. Maar buiten kijf staat de meerwaarde van dit boek voor een goede ondersteuning vanaf het allereerste begin van het leven. Van harte aanbevolen!
Bob de Raadt is werkzaam als medisch maatschappelijk werker, methodisch ouderbegeleider en contextueel hulpverlener bij Erasmus MC Sophia, als gastdocent bij Erasmus MC Academie en als vaderschapscoach. Hij is betrokken bij het project Connect2Grow/Connect2Fathers. www.bobderaadt.nl/verloskunde-neonatologie-geboortezorg Mailadres: b.deraadt@erasmusmc.nl
Zie ook:
