Nauwe relatie tussen motoriek en executief functioneren

Jonge kinderen met een risico op motorische coördinatieproblemen lijken een zwakker werkgeheugen te hebben dan hun leeftijdsgenoten. Hetzelfde geldt voor de plannings- en organisatievaardigheden. Verder zijn hun motorische prestaties zwak. Bij zorgen over deze domeinen op jonge leeftijd is het advies om zowel de motorische prestaties als executieve functies in kaart te brengen.

Een en ander blijkt uit promotieonderzoek van Gerda van der Veer aan de Rijksuniversiteit Groningen. Onderzocht is in hoeverre er relaties bestaan tussen motoriek en executief functioneren bij drie- tot vijfjarige kinderen. Daarnaast is gekeken in hoeverre de manier van meten invloed heeft op deze relaties.

Voorbeeld uit de onderwijspraktijk

Voorbeeld. De vierjarige Bram zit in groep 1 van een reguliere basisschool. Hij komt met taalopdrachten goed mee. De juf ziet dat Bram sterk is in grof motorische taken zoals rennen en fietsen, maar moeite heeft met fijn motorische taken zoals plakken en kleuren. Bram houdt kringactiviteiten goed vol, maar hij heeft moeite op zijn beurt te wachten. Het lukt Bram niet goed opdrachten die uit meer stappen bestaan uit te voeren.

Dit voorbeeld uit de dagelijkse onderwijspraktijk roept vragen op als: hoe kan het dat Bram op bepaalde vlakken moeite heeft, terwijl hij op andere gebieden goed meekomt? Wat is er nodig om Bram te ondersteunen in zijn ontwikkeling? Er is kennis nodig over de complexe relaties tussen motoriek en executief functioneren in jonge kinderen om deze vragen te beantwoorden.

Resultaten

Het doel van dit proefschrift was tweeledig: (1) inzicht verschaffen in de relatie tussen motorische prestaties en executief functioneren (EF) bij 3- tot 5-jarige kinderen, en (2) onderzoeken in hoeverre de manier van meten (operationalisatie) van motorische prestatie en EF hun relatie beinvloeden. De resultaten lieten een zwakke algehele relatie en zwakke specifieke relaties tussen motoriek en executief functioneren bij jonge kinderen zien. Hierbij maakte het niet uit of het executieve functioneren gemeten was met prestatie-gerelateerde tests of met een oudervragenlijst. Ook het type respons van een motorische of verbale taak leek geen invloed te hebben. De aanbeveling op grond van dit onderzoek is om in voor- en vroegschoolse settingen beide ontwikkelingsdomeinen te stimuleren. Zijn er zorgen over een van beide ontwikkelingsdomeinen dan is het aan te raden om zowel motoriek als executief functioneren in kaart te brengen.

Advertentie