De inzet van ervaringskennis speelt een ondergeschikte rol in de zorgverlening aan het jonge kind. Barbara Piškur betreurt dit. “Ouders weten als geen ander hoe je het beste kunt omgaan met hun zorgkind. Het benutten van deze ervaringskennis kan onze dienstverlening aanzienlijk verbeteren.”
Ervaringskennis van ouders benutten en beter samenwerken. Daarvoor pleit Barbara Piškur*. Het belang van vroegsignaleren en vroeghulp in dit verband staat buiten kijf. “Dit krijgt gelukkig meer en meer erkenning in zorgland.” Dat geldt in beduidend mindere mate voor maatwerkoplossingen. “Zorgprofessionals en hun organisaties zijn nog te veel gewend om volgens eigen inzichten en protocollen te werken. Meer inspelen op de specifieke vraagstellingen van ouders en gebruik maken van de ervaringskennis van ouders zou aanzienlijk bijdragen aan zorg op maat.”
Inlevingsvermogen
Piškur constateert dat er in de praktijk sprake is van twee werelden: de beroepswereld van professionals en de leefwereld van ouders. “Daar zit een te grote kloof tussen. Ik pleit voor meer samenwerking en gebruik van de ervaringskennis van ouders maar ook voor meer begrip en inlevingsvermogen voor de personen die 24/7 verantwoordelijk voor de kinderen zijn. Uit onderzoek blijkt dat ouders veel doen om participatie van hun kind te bevorderen, over veel ervaringskennis beschikken, maar ook tegen veel knelpunten aan lopen.
Een ander punt van aandacht is dat ouders met een zorgkind vaak te maken hebben met meerdere professionals, ieder met een eigen stukje expertise. “Lang niet altijd zit men daarbij op dezelfde lijn. Ouders moeten daarmee dealen en zelf keuzes maken. Professionals zouden zich meer moeten realiseren wat het betekent om met zoveel professionals van doen te hebben. Hoe kun je samen minder vóór, maar meer mét ouders doen. Door intensiever met ouders samen te werken, ontstaat vrijwel direct een veel beter klimaat voor zorg op maat.”
Uitdagend
Mede op basis van haar onderzoeksbevindingen is Piškur overtuigd van de meerwaarde van het gerichter inspelen op de context van een gezin met een kind. Focus op de positieve kanten en mogelijkheden van het kind en maak gebruik van de kracht van ouders en hun ervaringskennis. “Probeer te begrijpen wat ouders en kinderen ervaren in het dagelijks leven en wat ouders nodig hebben om hun kind te ondersteunen bij het bereiken van de doelen die voor de familie van belang zijn.” Zij realiseert zich maar al te goed dat een dergelijke omslag de nodige tijd zal kosten. “Een groot deel van de zorggesprekken gaat over wat niet goed is. Ouders ervaren dat als heel frustrerend. Vaak werkt dat ook demotiverend. De zorg aan een kind is erbij gebaat als we meer de positieve kanten van een kind of een gezin benadrukken.”
Lezing
Tijdens het Congres Vroegsignalering en Vroeghulp op 16 februari geeft Piškur een lezing. Wat kunnen bezoekers van u verwachten? “Ik zal illustreren hoeveel ouders zelf doen om hun kind te ondersteunen bij participatie in het dagelijkse leven. Daarbij laat ik zien welke ervaringskennis aanwezig is. Ik zal ingaan op de mogelijkheden om deze kennis beter te benutten in het zorgplan, onder meer met behulp van voorbeelden uit het Parent2Parent-project en filmfragmenten van praktijksituaties.”
* Dr. Barbara Piškur, is senior onderzoeker en senior docent aan de Zuyd Hogeschool (Lectoraat Autonomie en Participatie) met als specialisaties kinderrevalidatie en cliëntenparticipatie.
