Regelmatig drijven voedingsproblemen bij heel jonge kinderen ouders tot wanhoop. “Dat zorgt voor veel angst en stress”, vertelt Maaske Treurniet. “Meer kennis over de mijlpalen rond eten en drinken kan veel ellende op dit gebied voorkomen. Men weet namelijk vaak niet welk eet- en drinkgedrag wel of niet binnen de normale variatie past.”
Vrijwel iedereen kent de motorische mijlpalen van baby tot peuter. “Die zijn immers duidelijk merkbaar. Kinderen gaan eerst rollen, vervolgens kruipen en dan lopen. Daar gaat ongeveer een jaar overheen. Maar als een kind van twaalf maanden nog niet loopt, dan maakt vrijwel niemand zich ongerust. Het is immers algemeen bekend dat sommige kinderen daar iets langer over doen. Bij eten en drinken heb je die mijlpalen ook. Eerst van een lepeltje eten, dan een broodkorst en dan geleidelijk aan met de pot mee. Maar als een kind dat nog niet doet, dan worden veel ouders snel ongerust.
De twijfel slaat toe, zeker als andere kinderen in hun nabije omgeving wel sneller allerlei nieuwe dingen gaan eten. Het valt mij elke keer weer op hoe onzeker ouders daar van worden. Ook professionals kunnen daar moeite mee hebben. Net als ouders hebben zij behoefte aan handvatten. Dat geeft houvast. Dan is niet alleen veel beter duidelijk wat normaal is, maar ook wanneer hulp echt wenselijk is.”
Kokhalzen
Om die reden heeft Maaske de mijlpalen op het gebied van eten en drinken, met alles wat daarbij komt kijken, net zo uitgewerkt als die voor de motorische ontwikkeling. Op iedere mijlpaal kan het verkeerd gaan, met als gevolg dat ouders zich daar zorgen over gaan maken. “Als een kind bijvoorbeeld bij de introductie van brood gaat kokhalzen, dan zijn er twee dingen die je kunt doen: doorgaan of stoppen en het over een maand nog eens proberen.”
Probleem is dat zowel stoppen als doorgaan nadelig kan uitpakken. “Bij kokhalzen is het zo dat, als je doorgaat met het aanbieden van brood, het vanzelf minder wordt. Uit meerdere onderzoeken blijkt dat dit met de weken daalt. Maar als je stopt en het een maand later weer probeert, dan zal het kokhalzen nog hetzelfde zijn als de maand daarvoor.” Daar staat tegenover dat doorgaan weer kan betekenen dat er extra druk opkomt. “Dit kan al snel ontaarden in pushen. En druk of strijd voeren bij eetproblemen werkt altijd averechts. Te meer daar een baby of peuter haarfijn de stress van de ouder aanvoelt en daar met de hakken in het zand op reageert.”
Succeservaringen
Zo kan het verkeerd inschatten van iedere mijlpaal leiden tot een probleem. “Om dit te voorkomen, is het van groot belang te weten welk eet- en drinkgedrag wel en niet binnen de normale variatie past. Dan is veel beter zichtbaar wanneer er echt reden voor zorg is. Zonder dit inzicht is het moeilijk om ouders hierin te adviseren, waardoor je problemen kunt krijgen.” Maaske adviseert ouders vooral te leren om eet- en drinkproblemen van hun jonge kind aan de hand van de mijlpalen meer in perspectief te zien. “Dat geeft hen vertrouwen, doordat ze dan weten wat normaal is. Daardoor is veel beter duidelijk of ze zich wel of geen zorgen hoeven te maken. Van belang hierbij is dat ze goed leren kijken naar hun kind. Dat helpt ouders om signalen te leren herkennen en te interpreteren. Tegelijkertijd versterkt dit hun zelfvertrouwen.”
Bij de uitleg over de eet- en drinkmijlpalen is een belangrijke rol weggelegd voor professionals. “Zo kan de preverbaal logopedist heel precies observeren waar het kind staat in zijn ontwikkeling. Wat kan hij al, en wat lukt nog niet? Datgene wat al lukt, kun je samen gaan oefenen, waardoor het kind er nog beter in wordt. Stapje voor stapje, zodat er alleen maar succeservaringen zijn. En het kind ook nieuwe dingen bijleert.”
Geen roadblocks
“Er zijn vrijwel nooit echte roadblocks op de weg naar gezond eet- en drinkgedrag”, benadrukt zij. “Het gaat echt om hindernissen. Als je de veel voorkomende vragen daarover als professional weet te duiden, kun je er gewoon over- of omheen.” Met stip de grootste hindernis is in veel gevallen twijfel, niet voor niets het tegenovergestelde van vertrouwen. “Twijfel zorgt voor onzekerheid. Je weet namelijk niet of je kind het wel kan of echt gaat doen. En die twijfel kan er ook zijn bij professionals. Mijn missie is dat ouders met vertrouwen hun kind kunnen aanvoelen. Dat is de basis om ieder kind met plezier te leren eten en drinken.”
Maaske Treurniet is preverbaal logopedist en praktijkhouder bij Volmondig Logopedie. Daarnaast is ze werkzaam als docent bij Fontys Paramedische Hogeschool, team Interprofessioneel samenwerken.
.
Zie ook:
