Snelle en adequate hulp aan ouders met huilbaby dankzij een speciaal polispreekuur, het inzetten van de 5Ss-methode van Harvey Karp als een medische oorzaak voor het huilen ontbreekt en samenwerking in de eerste lijn. Dát is in een notendop de succesvolle aanpak die de afdeling Kindergeneeskunde van Tergooi heeft ontwikkeld om de hulp aan ouders met een huilbaby te verbeteren.
Ongeveer 22% van de ouders zoekt hulp vanwege het excessief huilen van hun baby. Uit onderzoek blijkt echter dat 95% van deze groep baby’s gezond is. Tot april 2019 kwamen ouders met hun baby op drie manieren het ziekenhuis binnen:
- Op een regulier spreekuur bij kinderarts of arts-assistent, via huisarts of consultatiebureau.
- Op de spoedpoli, vaak bij arts-assistent, als huisarts verzoekt baby dezelfde dag te zien of als op korte termijn geen plaats op reguliere poli is.
- Op de SEH, via huisartsenpost of als zelfverwijzer.
Hieraan kleven veel nadelen. Deze patiëntengroep vraagt veel tijd, uitleg, een luisterend oor en praktisch advies. Niet alle kinderartsen en arts-assistenten hebben daar feeling mee en hebben daarvoor ook niet altijd de tijd, zeker niet bij spoedverwijzing. De meeste ouders zijn ervan overtuigd dat hun baby iets heeft wat pijn veroorzaakt. Vaak is al veel verschillende voeding of zelfs medicatie geprobeerd die niet heeft geholpen, waardoor onrust en zorgen alleen maar toenemen.
Goed en snel consult
De oorzaak van excessief huilen moet vaak worden gezocht in de onrijpheid van het zenuwstelstel. Hierdoor hebben sommige baby’s meer hulp nodig om de zogenaamde troostreflex te activeren. Met de juiste aanpak blijkt het mogelijk te zijn om ouders een methode te leren waarmee ze hun huilende baby troosten en eerder kunnen laten stoppen met huilen. Een goed en snel eerste consult blijkt essentieel voor het verdere beloop. Sinds april 2019 heeft Tergooi op het reguliere polispreekuur speciale plekken ingeroosterd om binnen 1-3 dagen ouders met een huilbaby te kunnen zien. Een groep van vier kinderartsen, allen zeer ervaren en met feeling voor deze patiëntengroep, ziet deze kinderen in consult van half uur, zodat er voldoende tijd is om ouders alle aandacht te geven.
Twee doelen
In dit consult worden twee doelen nagestreefd:
- via anamnese en lichamelijk onderzoek mogelijke (medische) oorzaken van de onrust opsporen;
- de ouders een handvat bieden om met hun huilbaby om te gaan.
Hiervoor wordt de Karp-methode gebruikt (5 Ss: Swaddeling, Side, Shushing, Swaying, Sucking), een tool die helpt met troosten van baby’s in eerste 3 maanden). Ouders krijgen hierover uitleg en tips. Eerst bij de kinderarts, daarna bij een pedagogisch zorgverlener voor verdere uitleg en samen oefenen. Deze zorgt ook voor de follow up. Meestal is telefonisch contact voldoende en redden ouders zichzelf weer thuis. Na afsluiten van de zorg in Tergooi neemt het consultatiebureau de zorg over.
Vermindering aantal klinische opnames
De nieuwe werkwijze heeft geleid tot een afname van het aantal opnames in Tergooi, wat niet alleen voor ouders en baby beter is, maar ook qua kosten.
In 2018 waren in Tergooi 10 huilbaby’s opgenomen. Van andere ziekenhuizen is bekend dat ca. 50 huilbaby’s per jaar worden opgenomen. In het eerste half jaar na invoering van de nieuwe werkwijze (1 april 2019) waren er 3 opnames van huilbaby’s. Bij evaluatie bleek dat er geen medische oorzaak was voor het huilen, maar doordat zij in een spoedsituatie binnenkwamen leidde dat tot een crisisopname. Als ze eerder waren ingestuurd en opgevangen, conform de nieuwe werkwijze, had opname vermeden kunnen worden.
Vermindering aantal poliklinische herhaalbezoeken
De nieuwe werkwijze heeft ook geleid tot een afname van het aantal poliklinische herhaalbezoeken. In het eerste half jaar (april-oktober 2019) waren er 20 eerste polikliniek bezoeken van ouders met een huilbaby. Slechts 2 van deze ouders (10%) kwamen voor een tweede consult bij de kinderarts; 18 ouders waren na een eerste consult afdoende geholpen. In 2018 vond bij 50-75% van de ouders een tweede poli bezoek plaats.
Vermindering kosten voedingsmiddelen en medicatie
Met de nieuwe werkwijze kan fors bespaard worden op de kosten van speciale voedingsmiddelen voor een mogelijke koemelk eiwit allergie. Vaak worden deze onnodig toegediend en had de normale (borst)voeding gecontinueerd kunnen worden. Ook het onnodig voorschrijven van medicatie (antizuur) kan voorkomen worden, die inmiddels bewezen niet-effectief is en onbekende gevolgen heeft voor de langere termijn.
NIAZ-jaarprijs
De afdeling Kindergeneeskunde van Tergooi dingt met haar aanpak mee naar de NIAZ-jaarprijs. Het Nederlands Instituut voor Accreditatie in de Zorg (NIAZ) heeft alle aangesloten Vlaamse en Nederlandse zorginstellingen uitgenodigd om hun beste voorbeeld op het gebied van persoonsgerichte zorg in te zenden voor de NIAZ Jaarprijs 2020. Maar liefst 47 zorginstellingen laten op de website van het NIAZ zien hoe zij werken aan steeds betere en persoonsgerichte zorg. Ontdek op de website van het NIAZ om welke zorgverbeteringen het gaat en breng uw stem uit op het beste idee, bijvoorbeeld op het initiatief van de afdeling Kindergeneeskunde van Tergooi. “Het zou mooi zijn als de deelname aan de jaarprijs van NIAZ er toe leidt dat meer ziekenhuizen en ketenpartners in Nederland geïnspireerd raken door onze aanpak”, aldus Lasham. Stemmen kan van vrijdag 3 tot en met vrijdag 31 januari 2020 via: https://jaarprijs.niaz.nl
