De omgeving van een kind speelt een net zo belangrijke rol voor de ontwikkeling als de genetische aanleg. “Bij het beoordelen van opvallend gedrag in de kinderopvang is het zaak hier rekening mee te houden”, aldus Petra Holtkamp. “Werken vanuit de Infant Mental Healthvisie helpt om zicht te krijgen op de omgevingsfactoren. Vanuit deze invalshoek is het gedrag van een kind beter te duiden.” Tijdens het congres Opvallende kinderen in de kinderopvang op 11 mei was Petra een van de sprekers. Vakblad VROEG interviewde haar.
Wat houdt de IMH-visie in?
“Infant Mental Health in de 21e eeuw is een brede multidisciplinaire en internationale beweging om het sociale en emotionele welzijn van jonge kinderen te bevorderen. Hierbij gaan wetenschap, klinische praktijk en beleid hand in hand. De IMH-visie helpt om elk uniek kind in de context van het gezin te begrijpen en vandaar uit passende beleidskeuzes te maken. Denk hierbij aan vroegsignalering, scholing, samenwerking met andere organisaties. Ook kan de visie dienen om inhoudelijk te kijken naar de eigen organisatie en richting te geven aan het beleid.”
Wat is de betekenis voor de kinderopvang?
“Eén van de belangrijke basisprincipes van de IMH-visie is het relationele aspect. Relaties beinvloeden relaties. De eerste relaties van een kind zijn een blauwdruk voor de relaties die volgen. Baby’s of peuters zijn in staat om relaties aan te gaan met meerdere volwassenen. Dit betekent dat zij ook een relatie aangaan met de pedagogisch medewerkers van de kinderopvang. Daarmee leveren zij vaak, naast de ouders, een essentiële bijdrage aan de ontwikkeling van jonge kinderen. De IMH-visie kan antwoord geven op verschillende vraagstukken waar de kinderopvang dagelijks mee te maken heeft. Denk aan het stimuleren van de ontwikkeling van zeer jonge kinderen, aan hoe ouders te betrekken zijn bij de opvang of hoe we bepaalde zorgen met de ouders kunnen delen. En – niet het minst belangrijke – hoe kunnen we zorgen voor een emotioneel veilig klimaat.” In haar congresbijdrage neemt Petra de deelnemers mee in de betekenis van de IMH-visie voor het werk in de kinderopvang.
Wat is de meerwaarde voor het bijsturen van zorgelijk gedrag?
“Relaties beïnvloeden relaties, zoals ik al aangaf. Zo kan het kind in de ene relatie ander gedrag laten zien dan in een andere. Daarom is het van belang dat we er achter proberen te komen wat de betekenis van bepaald gedrag is. Vanuit de IMH-visie probeer je niet alleen te achterhalen wat er aan de hand is, maar ook het waarom, de functie van het opvallende gedrag. Het gaat hierbij om het complexe samenspel tussen kind- en omgevingsfactoren. De IMH-visie helpt in het ontwikkelen van een gezamenlijke taal om met ouders en kinderen te communiceren.”
Tijdens het congres verzorg je een presentatie van de betekenis van IMH-visie voor de kinderopvang. Wat is de rode draad van je congrespresentatie?
“De kinderopvang speelt een belangrijke rol in de ontwikkeling van het jonge kind, veel meer dan opvang en verzorging alleen. Dat vraagt kwalitatief hoogwaardige opvang met goed opgeleid en geschoold personeel. In mijn lezing combineer ik kennisoverdracht met voorbeelden uit de praktijk. Ik hoop dat medewerkers in de opvang zich na mijn presentatie gesterkt voelen in het feit dat ze ontzettend belangrijk werk doen. ”
Drs. Petra Holtkamp is werkzaam als behandelaar (Gz-psycholoog /IMH- specialist DAIMH) bij de Ouderkindlijn, een vrijgevestigde praktijk in Amsterdam. Daarnaast is zij hoofdopleider voor de IMH-consulenten/specialisten opleiding bij de Jonge Kind Academie van het MOC’t Kabouterhuis.
Interview: Vakblad VROEG
