Schreeuwen tegen een baby van drie maanden kán erg zijn. Baby’s van moeders die twee keer of vaker boos tegen ze geschreeuwd hebben toen ze huilden, bleken op hun vijfde of zesde jaar een hogere bloeddruk te hebben dan baby’s van moeders die dat niet hadden gedaan.
Een moeder die tegen haar baby van drie maanden schreeuwt, is dat erg? Ze slaat het kind niet, ze schudt het niet door elkaar. Nee, ze schreeuwt alleen maar, met een boos gezicht. Ophouden! En nou ben je stil! Ik word gek van je! “Ja”, zegt kinder- en jeugdpsychiater Laetitia Smarius in een interview in het NRC. “Dat kán erg zijn. We hebben aanwijzingen gevonden dat het mogelijk negatieve gevolgen heeft.”
Laetitia Smarius is psychiater, tot voor kort bij De Bascule, het academische centrum voor kinder- en jeugdpsychiatrie van Amsterdam. Ze heeft in Amsterdam UMC onderzoek gedaan naar stress bij moeders en baby’s, stress die zich uit in verbale agressie van de moeder en excessief huilen van de baby. Vorige maand is ze erop gepromoveerd.
Autoritaire opvoedstijl
Uit haar onderzoek blijkt dat de bloeddruk maar iets is verhoogd, één tot vijf millimeter kwik. Toch is dit volgens haar een probleem. “Ook een iets verhoogde bloeddruk heeft invloed op de gezondheid, zeker als die al op zo jonge leeftijd begint. Het is op den duur een belangrijke risicofactor voor hart- en vaatziekten.” Uit het onderzoek blijkt ook dat verbaal agressieve moeders vaker fysiek agressief zijn. “Ze hebben vaker een autoritaire opvoedstijl en ervaren meer stress door het moederschap dan moeders die niet verbaal agressief zijn. Ze hebben ook vaker depressieve klachten. Voor al deze factoren hebben we gecorrigeerd, maar er kan zeker meer aan de hand zijn.”
Angstaanjagend
Op de vraag waarom dat schreeuwen zo naar is, antwoordt Smarius als volgt: “Ik stel me zo voor dat een baby van drie maanden het niet begrijpt en er niets mee kan. Bij een peuter kan het zinvol zijn om je stem te verheffen, zo kun je als moeder je punt maken. Voor een baby is het enkel angstaanjagend. Baby’s leren gezichtsuitdrukkingen herkennen en begrijpen, heel belangrijk voor de hechting. De band tussen moeder en kind is essentieel voor de ontwikkeling van de zelfregulatie en de emotieregulatie.”
Genetische aanleg
Uit het onderzoek blijkt dat het ene kind genetisch gevoeliger voor verbale agressie is dan het andere. “Ja, dat is onze observatie, het was nooit eerder onderzocht. Bij baby’s die door hun genetische aanleg beter zijn in het herkennen van emoties zie je een sterkere verhoging van de bloeddruk: drie tot vijf millimeter kwik in plaats van één millimeter. Je zou kunnen zeggen dat sociale gevoeligheid een prijs heeft. En het zijn niet de uitzonderingen, deze baby’s. Het gaat om een genetische variant die veel voorkomt.”
Veel huilen
Verder toont het onderzoek aan dat veel huilen niet samenhangt met een verhoogde bloeddruk. “Bij baby’s die excessief huilen, drie uur per dag, zie je later wel meer gedrags- en stemmingsproblemen en hyperactiviteit. Dat lijkt deels te komen door hoe zwaar de moeder de zorg voor de baby ervaart. Het is zeer belastend om een huilbaby te hebben, blijf maar eens rustig. Maar het excessieve huilen alleen was inderdaad niet gerelateerd aan een hogere bloeddruk of andere cardiovasculaire problemen.”
Uit het onderzoek blijkt dat 10 procent van de moeders hun baby twee keer of vaker boos heeft toegesproken. “In werkelijkheid zal het eerder vaker gebeuren dan minder vaak”, aldus Smarius.
Taak voor consultatiebureau
Haar promotor Theo Doreleijers, emeritus hoogleraar kinder- en jeugdpsychiatrie, vindt dat hier een taak ligt voor de consultatiebureaus. “De verpleegkundige zou kunnen achterhalen of dit soort dingen gebeuren door simpele screenende vragen te stellen. Gewoon: schreeuw je wel eens tegen je baby om het huilen te stoppen, of als je het even niet meer ziet zitten?” Blijkt dit het geval, dan adviseert Dorelijers uit te leggen waarom dat niet helpt en ook te vragen hoe anderen hen kunnen helpen om dat schreeuwen te voorkomen. “Er zijn ook goede programma’s, ‘Stevig Ouderschap’ bijvoorbeeld, van het Nederlands Jeugdinstituut.”
Laetitia Smarius zegt dat mensen in de omgeving van moeders ook veel goeds kunnen doen. De baby even van haar overnemen. Zorgen dat ze even naar buiten kan. Zo jammer, zegt ze, dat moeders soms zo geïsoleerd zijn en alles in hun eentje moeten opknappen. Niet iets dat je zomaar oplost, zegt ze, maar het kan al enorm helpen als moeders op het consultatiebureau horen dat er oplossingen zijn. Of als ze erover kunnen praten met andere moeders.
Bron: nrc.nl
