De vroegsignalering legt te veel focus op het tijdig in beeld krijgen van kinderen die minder goed mee kunnen op cognitief gebied. Ten onrechte, vindt Sieneke Goorhuis-Brouwer: “Het wel en wee van het kind moet voorop staan in plaats van het wel of niet voldoen aan de normen.”

“Over het algemeen is men ontzettend bang voor leerachterstanden. Men wil meedoen in de ratrace om als land zo goed mogelijk te presteren. Dit betekent dat er zo weinig mogelijk onderwijsachterstanden moeten zijn. Wat mij stoort is dat de aandacht niet gericht is op het individuele kind als zodanig, dus of het al dan niet goed gaat, maar of het aan de normen voldoet. Dat begint nu al bij de peuter- en kleutergroepen, heel verontrustend. Die insteek staat lijnrecht tegenover de signalering die we eerder hadden, namelijk of de ontwikkeling een beetje harmonieus verloopt en of er wellicht sprake is van emotionele problematiek. De prestatiedrang om goed te scoren is leidend. Oorzaak is onder meer de politieke verdwazing die het onderwijs wordt opgelegd om prestaties te leveren. Begeleiders en leerkrachten zijn hier ook helemaal niet blij mee, maar zien zich genoodzaakt mee te gaan in de vaart der volkeren.”

Basisvaardigheden voorop stellen
“Het signaleren richten op lezen en rekenen waar men nu vol op inzet, dus de cognitieve vaardigheden, is nergens voor nodig. Het heeft helemaal geen zin om bij kleuters te spreken over onderwijsachterstanden. Bij jonge kinderen gaat het namelijk om het bijbrengen van de basisvaardigheden zoals praten, beheersing krijgen over de grove en fijne motoriek, denkstappen leren maken en het ingroeien in hun sociale omgeving. Vroegsignalering moet zich juist richten op de vraag of het goed gaat met een kind, of het lekker in z’n vel zit. Dat is overigens heel eenvoudig te observeren. Kijk vooral of een kind gelukkig is, of het vrijuit speelt en vrolijk is. Is dat niet het geval, dan is dat een ernstig signaal en moet je kijken wat er aan de hand kan zijn. Dat zijn bijvoorbeeld de kinderen die lijden onder mishandeling in de gezinssituatie. Als je zo naar kinderen kijkt, spoor je elk probleem op. De uitdaging is vervolgens om grip te krijgen op het achterliggende probleem.”


Sieneke Goorhuis-Brouwer:”Geef laatbloeiers
de tijd en ruimte om zich te ontwikkelen”

Advertentie

Rol peuter en kleuteropvang
“Voor de peuter- en kleuteropvang betekent deze insteek dat men meer kennis moet hebben van hoe kinderen zich ontwikkelen. Tegelijkertijd moet men veel minder focussen op het aanpakken van mogelijke problemen, want dat lost vrijwel nooit iets op. Zo zijn we al vanaf 1970 bezig met het bestrijden van taalachterstanden en nog geen centimeter opgeschoven. Geef laatbloeiers gewoon de tijd en ruimte om zich te ontwikkelen. Dan hebben deze kinderen een veel gelukkiger jeugd dan wanneer we als maar pushen om van een maantje een sterretje te maken. Sommige kinderen hebben gewoon meer tijd nodig om ergens te komen.”

Taal stimuleren
In plaats van zoveel extra oefeningen en programma’s op hen los te laten, is het veel zinniger dat er met deze kinderen gesproken wordt, dat er wordt voorgelezen en dat er liedjes worden gezongen. “Dat is het enige wat je moet doen om de taal bij jonge kinderen te stimuleren en juist dát kan zo goed in peuter- en kleutergroepen. Er zou zoveel verbeteren voor het jonge kind wanneer leidsters leren hoe ze moeten voorlezen, hoe je gesprekken met kinderen voert en welke liedjes en rijmpjes je allemaal kunt doen. Daar gaat het om. De kinderen moeten geen programma hebben, maar de juf.”

Volgens Goorhuis-Brouwer is het begeleiden van de vroegkinderlijke ontwikkeling niet zo ingewikkeld als veelal wordt gedacht. “Gevoel hebben voor kinderen, dáár gaat het om. Plus ze de ruimte geven om te spelen en weten hoe de spelontwikkeling verloopt, dan ben je een heel eind. Dit betekent dat de leidsters van de peuter- en kinderopvang de kans moeten krijgen zich goed te verdiepen in de pedagogiek van het kind. Plus in het verlengde de ruimte krijgen om het geleerde toe te passen.”

Vakblad Vroeg is er voor professionals die werken in de geboortezorg en met kinderen tot zeven jaar en hun ouders. Een abonnement kost slechts €28,- per jaar.

Ontdek ons VROEG-magazine

Vakblad Vroeg is er voor professionals die werken in de geboortezorg en met kinderen tot zeven jaar en hun ouders. Sleutelwoorden zijn preventie, vroegtijdige onderkenning en vroeghulp. Ons kwartaalmagazine biedt achtergrond en verdieping. Een abonnement kost slechts € 28,- per jaar.

Meld je aan voor de nieuwsbrief

Meld je aan voor de nieuwsbrief

Op de hoogte blijven van alle ontwikkelingen op het gebied van de geboortezorg en de zorg rond het jonge kind en zijn ouders? Schrijf je dan in voor onze wekelijkse nieuwsbrief. Deze verschijnt iedere dinsdagochtend.

"*" geeft vereiste velden aan