Geef ernstig zieke kinderen op de intensive care in eerste instantie zo min mogelijk bijvoeding. Wat zouten, vitamines en suiker volstaan. Ze geven het kinderlijf de gelegenheid zich te herstellen van de eerste acute fase van een ernstige ziekte.

Zo luidt één van de stellingen van prof. Koen Joosten, kinderartsintensivist in het Erasmus MC Sophia Kinderziekenhuis tijdens zijn oratie op 10 september 2021. Zijn bevinding maakt deel uit van jarenlang spitwerk naar de optimale voeding om te herstellen.

Puzzelstukjes

Kinderen op de IC kunnen van alles mankeren, maar ze hebben met elkaar gemeen dat hun aandoening zó ernstig is, dat hun lijf gedurende korte of langere tijd moet worden ondersteund door uiteenlopende medicijnen en apparatuur. ‘Het gaat bijvoorbeeld om baby’s die moeten worden geopereerd aan een gat in het middenrif of aan het hart’, schetst Joosten. ‘Ik ben al sinds de jaren ‘90 bezig met onderzoek hoe voeding bijdraagt aan het herstel van deze kinderen.’ Met de resultaten van deze grote studie, de PEPaNIC-studie genoemd, zijn verschillende puzzelstukjes op hun plaats gevallen.

Verkeerde aanname

Jonge patiënten die op de intensive care belanden, kregen tot voor kort gedurende de acute fase via het infuus veel bijvoeding met eiwitten, vetten en koolhydraten. De aanname was dat het genezingsproces veel energie kost en dat dus veel voeding nodig is. ‘Maar uit ons onderzoek blijkt dat jonge patiënten juist baat hebben bij minimale bijvoeding.’

Minder angst

Minimale bijvoeding in de acute fase van ziekte blijkt zowel op korte als lange termijn een positief effect te hebben. ‘Kinderen liggen drie dagen korter in het ziekenhuis en de kans op het krijgen van een infectie halveert bijna. In de jaren na de ziekenhuisopname zien we bij voormalige IC-patiënten minder aandachts- en gedragsproblemen en minder risico op emotionele problemen zoals angst en neerslachtige gevoelens.’

Aangepast voedingsbeleid

Op de intensive care van het Erasmus MC Sophia Kinderziekenhuis is het voedingsbeleid inmiddels volledig aangepast en geven artsen en IC-verpleegkundigen in de eerste fase van ziekte zo min mogelijk bijvoeding. ‘Onze studie heeft een wereldwijde discussie op gang gebracht: ernstig zieke kinderen moeten anders worden gevoed. Dat is mede de reden dat ik deze nieuwe, unieke leerstoel bekleed.’

AdvertentieAbonneren op lentenummer

Voeding gezond kind

Maar Joosten beperkt zijn interesse niet tot het zieke kind. Ook de voeding van het –vooralsnog- gezonde kind gaat hem aan het hart. ‘De helft van de Nederlandse volwassen heeft overgewicht en bij kinderen is dat 1 op de 7. Veel mensen weten niet eens meer wat gezonde voeding is! Gezonde kinderen krijgen te veel eiwitten, suikers, vetten en zout binnen en te weinig groente, fruit, vitamines en vezels.’

Ofschoon hij de laatste tijd een kentering ziet, worden kinderen én hun ouders – alleen al onderweg naar school – blootgesteld aan talloze verleidingen. Kebabkarren voor de deur van scholen, schappen vol snoep in de supermarkt en fastfoodrestaurants op bijna elke straathoek. ‘Er zijn wettelijke regels gekomen voor de snoepmarketing bij kinderen. Maar het is nog lang niet goed. Gezonde voeding is nog altijd duurder dan ongezond eten. En de coronacrisis heeft het alleen maar erger gemaakt. Kinderen mochten niet naar school, kwamen nauwelijks buiten, zaten alleen maar op hun telefoon en tablet. Aan volwassenen wordt aanbevolen minimaal een half uur per dag te bewegen, voor kinderen vanaf 4 jaar is dit 1 uur per dag. Maar hoeveel beweging kinderen van 0-4 jaar minstens nodig hebben, weten we niet eens. Is niet onderzocht!’

Screeningsinstrument

Joosten ontwikkelt in het kader van het Nationaal Preventie-akkoord een screeningsinstrument voor de jeugdgezondheidszorg voor kinderen in de leeftijd van 0-4 jaar. Het instrument helpt om inzicht te krijgen in factoren die een ongezond voedings- en leefstijlgedrag van jonge kinderen bepalen. Jeugdartsen kunnen dan gerichte adviezen gaan geven ter verbetering van voedings- en leefstijlgedrag.

Ook werkt hij sinds jaren samen met telers uit de tuinbouwsector in het Westland om dezelfde boodschap uit te dragen. Organiseerde met hen groentecongressen, werkte aan kindvriendelijke recepten met heel veel groenten. Hij maakt zich hard om voeding en leefstijl als belangrijke pijler in het onderwijs van de studie geneeskunde te krijgen. ‘Een goede arts besteedt tijdens ieder medisch consult in de spreekkamer aandacht aan het voedings- en leefstijlpatroon van het kind. Idealiter gaat de patiënt de spreekkamer uit zonder een recept voor pillen, maar met een recept voor een gezond gerecht.’

Bron: amazingerasmusmc.nl

Zie ook:

Vakblad Vroeg is er voor professionals die werken in de geboortezorg en met kinderen tot zeven jaar en hun ouders. Een abonnement kost slechts €28,- per jaar.

Ontdek ons VROEG-magazine

Vakblad Vroeg is er voor professionals die werken in de geboortezorg en met kinderen tot zeven jaar en hun ouders. Sleutelwoorden zijn preventie, vroegtijdige onderkenning en vroeghulp. Ons kwartaalmagazine biedt achtergrond en verdieping. Een abonnement kost slechts € 28,- per jaar.

Advertentie
Meld je aan voor de nieuwsbrief

Meld je aan voor de nieuwsbrief

Op de hoogte blijven van alle ontwikkelingen op het gebied van de geboortezorg en de zorg rond het jonge kind en zijn ouders? Schrijf je dan in voor onze wekelijkse nieuwsbrief. Deze verschijnt iedere dinsdagochtend.

"*" geeft vereiste velden aan