De Wereldgezondheidsraad raadt aan om bij de geboorte van gezonde baby’s 60-180 seconden te wachten met het zogenaamde ‘afnavelen’. Maar circa 1 op de 10 baby’s heeft hulp nodig bij het op gang brengen van de ademhaling. Bij hen wordt de navelstreng vrij snel na geboorte doorgeknipt om de baby naar een reanimatietafel te brengen. Voortaan kunnen ook de meer kwetsbare baby’s profiteren van de voordelen van later afnavelen.
In de baarmoeder zijn de longen van de foetus gevuld met longvocht. De placenta voorziet de baby van zuurstofrijk bloed en voedingsstoffen. Daarom is het van belang om direct na geboorte even te wachten met afnavelen. Dan wordt deze zuurstofrijke bloedvoorziening namelijk nog minutenlang in stand gehouden. Intussen neemt de baby de eerste ademteugen en ontplooit de longen. Onderzoek heeft aangetoond dat dit een gunstig effect heeft op de bloedsomloop. Of dit zorgt voor betere uitkomsten en mogelijk een kleinere kans op complicaties, zoals bijvoorbeeld hersenschade of zelfs het overlijden, wordt momenteel onderzocht. Dit geldt voor alle baby’s, maar in het bijzonder voor de meer kwetsbare baby’s, zoals te vroeggeboren baby’s vanaf 24 weken zwangerschapsduur.
Nieuwe opvangtafel
Een team van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) ontwikkelde een nieuwe opvangtafel. Deze heeft als naam Concord (letterlijk ‘met navelstreng’). Zodra de baby geboren is, plaatst men de baby op het platform, dicht boven de moeder met de navelstreng nog verbonden. Alle medische apparatuur is aanwezig om de baby adequaat te ondersteunen. Zo is er geen haast en kan men rustig wachten met afnavelen totdat de baby stabiel is.
De afgelopen jaren is in onderzoeken door LUMC reeds aangetoond dat de ‘Concord opvang’ veilig kan worden uitgevoerd: de opvang is net zo effectief is als de huidige standaard manier. “Op basis van eerdere onderzoeken lijkt het erop dat te vroeg geboren baby’s daadwerkelijk een betere bloedsomloop hebben wanneer je wacht met afnavelen totdat de baby goed ademhaalt”, legt uitvinder en LUMC neonatoloog, Prof. Arjan te Pas uit. “Daarnaast is in mijn ogen het contact tussen moeder en kind direct na geboorte een heel belangrijk voordeel.”
Ouders zijn zeer positief
In Nederland hebben nu zo’n 300 te vroeg geboren baby’s een Concord opvang ontvangen. De reactie van ouders is zeer positief: “Het was prettig voor ons als kersverse ouders om te kunnen zien wat er gebeurt, de dokters en verpleegkundigen legden alles precies uit en we waren echt onderdeel van het moment. Daarnaast was het mogelijk om onze handen op ons kindje te leggen en hem zo te ondersteunen. Als je kindje een moeizame start heeft, gunnen wij het alle aanstaande ouders om een bevalling als de onze te mogen meemaken.”
Onderzoek naar effecten
In 2019 is een groot landelijk wetenschappelijk onderzoek gestart, genaamd ABC3 (Aeration, Breathing then Clamping). Doel hiervan is het effect op de gezondheid te onderzoeken bij te vroeg geboren kinderen onder de 30 weken zwangerschapsduur. Alle negen Nederlandse NICU’s, verenigd in het Neonatologie Netwerk Nederland (N3), nemen deel aan deze studie. Dr. Wes Onland, deelnemend neonatoloog uit het Amsterdam UMC en voorzitter vanuit het N3 netwerk legt uit: “De N3 heeft als ambitie de toekomst voor zieke pasgeborenen te verbeteren. In de ABC3 studie onderzoeken we wat de effecten zijn van wachten met afnavelen tot de longen gevuld zijn met lucht. Wat zijn de uitkomsten bij de te vroege pasgeborene, bijvoorbeeld wat betreft hersenschade of zelfs overlijden van deze baby’s. De bereidheid tot deelname vanuit de NICU’s en de ouders is groot en we verwachten dan ook dat deze studie volgend jaar zal worden afgerond”.
Om verder onderzoek in meerdere ziekenhuizen mogelijk te maken en om de Concord opvangtafel wereldwijd te vermarkten, is in 2017 het bedrijf Concord Neonatal B.V. opgericht als spin-off van het LUMC.
Persbericht CONCORD NEONATAL BV
