De meeste IQ-testen sluiten slecht aan op het ontwikkelingsniveau van hoogbegaafde kinderen. Een nieuwe intelligentietest voorziet in dit manco. De test die ontwikkelingsvoorsprong meet is bedoeld voor kinderen van 5-10 jaar.
Een meisje van drie kijkt naar een tekening van een appelboompje in de IQ-test die ze maakt. In het boompje hangen twee appels. De orthopedagoog buigt voorover en vraagt: “hoeveel appeltjes hangen er in dit boompje”? Het meisje twijfelt, wiebelt op haar stoel en fronst. “Hmmmmm, vier!” De orthopedagoog kruist het foute antwoord aan en moet de test afbreken: te veel foute antwoorden achter elkaar.
Zomaar een scène vanuit het kantoor van de orthopedagoog, op het eerste gezicht niet zo vreemd. Maar wel als je weet dat dit jonge meisje thuis boekjes leest en gerust tot honderd telt. De testleider vraagt haar hoe het komt dat ze vier zei in plaats van twee. “Nou, ik dacht dat er in een appelboom nooit maar aan één kant appeltjes groeien. Daarom dacht ik dat ze aan de voor- en achterkant zouden zitten”. Een antwoord dat veel complexer is dan de eigenlijke vraag, maar toch fout gerekend moet worden.
Een giraffe meten met een liniaal
Femke Hovinga werkt vanaf 2013 met hoogbegaafde kinderen en jongeren. Met haar collega’s signaleerde ze dat het vaker voorkomt dat slimme kinderen niet zo goed in de meeste IQ-testen passen. Of dat er een score uitkomt die niet meer goed te meten is, omdat kinderen zoveel afwijken van het gemiddelde. Hovinga vond dat er iets nieuws nodig was en met haar team ontwikkelde ze de KIQT+, een intelligentietest specifiek voor (vermoedelijk) hoogbegaafde kinderen van 5-10 jaar. “Een giraffe meet je immers niet met een liniaal”, zo quote Hovinga onderzoeker Susan Jackson.
Vroeg signaleren hoogbegaafde kinderen
Vroeg signaleren van kinderen met een hoog cognitief potentieel is heel belangrijk, legt Hovinga uit: “Wanneer kinderen al kunnen lezen of rekenen als ze naar groep 1 gaan, zien ze dat de meeste andere kinderen dat nog niet kunnen. Onderzoek laat zien dat kinderen zich razendsnel aan kunnen passen, waardoor ze niet meer opvallen in de klas, of juist vervelend gedrag laten zien. Maar het liefst willen we natuurlijk weten wat voor potentieel ze hebben, zodat we al vroeg de juiste ondersteuning en uitdaging kunnen vorm gaan geven”.
Over KIQT+
Bij de ontwikkeling van de test is rekening gehouden met het jonge kind. Dit door de test zo te maken, dat er geen voorkennis of taal nodig is. De KIQT+ is mede ontwikkeld door kritische kinderen: zij keken mee of het wel goed én leuk was. Volgens een 5-jarig jongetje dat meedeed met de normering, was de test “heel leuk, want je mocht moeilijke puzzels maken!”. Kinderen mogen tijdens de test zitten, maar ook staan, op hun hoofd staan of wiebelen. Voor jonge kinderen duurt de KIQT+ meestal maar een half uur, waardoor er genoeg focus en tijd voor andere dingen overblijft.
In de afgelopen jaren deden meer dan 35 psychologen- en pedagogenpraktijken mee en maakten 800 kinderen tussen de 5 en 10 jaar de KIQT+. Deze week, op woensdag 10 maart 2021, wordt de KIQT+ officieel gepresenteerd en in gebruik genomen.
Meer over de KIQT+, de lancering en waar de test afgenomen kan worden, vind je op www.scaliq.com
Leestips:
Five Levels of Gifted – dr. Deborah Ruf (over de vroege kenmerken van meer- en hoogbegaafdheid)
Bijdehante baby’s en pittige peuters – Lilian van der Poel (over baby’s en peuters met ontwikkelingsvoorsprong)
Hoogbegaafd, nou én? – Wendy Lammers van Toorenburg
Zie ook:
Hulpmiddel voor snel signaleren van kleuter met ontwikkelingsvoorsprong
