Continue begeleiding tijdens de bevalling leidt tot minder keizersneden en ruggenprikken. De kraamverzorgende ondersteunt de barende dan vanaf de eerste centimeters ontsluiting, ook als de vrouw naar het ziekenhuis moet. De aanpak bespaart daarmee kosten, maar ook leed door al of niet bijkomende complicaties. Dit blijkt uit onderzoek waaraan Limburgse kraamzorgorganisaties hebben geparticipeerd.
Uit het onderzoek blijkt dat continue begeleiding door één professional tijdens de baring veel voordelen heeft. Vrouwen beleven hun bevalling positiever en kijken er met meer tevredenheid op terug. Ook duurt de bevalling gemiddeld korter, is er minder pijnbestrijding nodig en eindigt de baring minder vaak in een kunstverlossing of keizersnede.
Wanneer een kraamverzorgende gewoonlijk wordt opgeroepen om assistentie te verlenen bij een thuisbevalling is de ontsluiting vaak vergevorderd. Dat is jammer, vindt kraamverzorgende Simone Quaedflieg: “Juist als de bevalling in een stroomversnelling raakt, val jij binnen en moet er ineens veel tegelijk gebeuren. Je probeert rust uit te stralen, maar toch haal je de ouders dan even uit hun bubbel. Ben je daarentegen vanaf de eerste centimeters ontsluiting aanwezig dan ga je mee in de cadans van de bevalling: je zucht en puft mee, helpt de vrouw om haar draai te vinden, steunt de partner… Je aanwezigheid zorgt voor rust en vertrouwen, dat zeggen ouders na afloop. Ook met de verloskundige vorm je een sterker team.”
Aanleiding onderzoek
De Stuurgroep Zwangerschap en geboorte adviseerde in haar rapport Een goed begin (2010) om elke zwangere continue begeleiding aan te bieden. Ze deed daarbij de aanbeveling om dit bij laag-risico zwangeren door een kraamverzorgende te laten doen en bij hoog-risico zwangeren door Obstetrie & Gynaecologie-verpleegkundigen. “En toch komt continue begeleiding niet van de grond”, vertelt Liesbeth Scheepers, gynaecoloog en universitair hoofddocent Obstetrie & Gynaecologie Maastricht UMC+: “In het ziekenhuis kan niemand zich uren achtereen vrijmaken om naast een barende te blijven zitten.
Verloskundigen willen dat wel heel graag, maar kunnen het niet waarmaken. Als er tijdens je dienst meer vrouwen tegelijk bevallen, moet je de aandacht nu eenmaal verdelen.” En dus krijgt zeventig procent van de vrouwen geen continue begeleiding door gebrek aan tijd en menskracht. “Vanuit ons Verloskundig Consortium Limburg was dit de aanleiding om te onderzoeken of de kraamzorg deze begeleiding standaard zou kunnen bieden. En of dit kosteneffectief zou zijn.” VGZ en CZ vergoedden gedurende de loop van het onderzoek de extra inzet van kraamzorg, die gemiddeld circa € 225 per bevalling kost.
Professionalisering kraamzorg
De Limburgse kraamzorgorganisaties werkten graag mee aan het onderzoek. “Deze taakuitbreiding heeft toegevoegde waarde voor zowel cliënt als kraamverzorgende”, zegt Marie-Louise Verstappen, manager van Geboortezorg Limburg. “Hoe mooi is het om te kunnen stellen dat vroege inzet van kraamverzorgenden bij de bevalling bewezen effectief is”, vult Sanne Joosten van Cicogna Kraamzorg aan. Bijna 70 kraamverzorgenden in de regio Limburg volgden de training die hiervoor werd ontwikkeld. Scheepers: “De kraamverzorgende biedt emotionele ondersteuning aan de barende, ze is in staat om risico’s te signaleren en assisteert de verloskundige of O&G-verpleegkundige die de medische verantwoordelijkheid dragen. Ook tijdens de uitdrijvingsfase assisteert ze de verloskundige. Na de bevalling begeleidt en verzorgt ze de kraamvrouw en verzorgt en controleert ze de baby.”
Standaardiseren
De kraamzorgorganisaties hopen dat ze deze zorg in de toekomst standaard kunnen aanbieden. “Nu we weten dat dit werkt, wil je dit aan iedere zwangere aanbieden!”, vindt Scheepers. “Op dit moment is er een tweedeling gaande waarbij vrouwen die zich dit kunnen veroorloven, zelf ondersteuning regelen van een doula. Dat is een onwenselijke situatie, want deze ondersteuning zou voor iedereen toegankelijk moeten zijn. Het voordeel van kraamverzorgenden is dat zij geregistreerde geboortezorgprofessionals zijn en samenwerken met de verloskundig zorgverleners. Wij gaan nu kijken hoe we deze rol nog beter kunnen afstemmen op de behoefte van zowel zwangere vrouwen als kraamverzorgenden. Ik hoop dat ons onderzoek aanleiding geeft aan de zorgverzekeraars om deze continue zorg door kraamverzorgenden standaard te gaan vergoeden.”
Lees verder op publicaties.zonmw.nl >
