Zwangerschap veroorzaakt sterke veranderingen in hersenfuncties. Deze stimuleren de nesteldrang en de moeder-kindbinding. Dat ontdekten onderzoekers van Amsterdam UMC en de Universiteit Leiden. Met hun onderzoek schijnen ze licht op dit lang onontgonnen onderzoeksgebied.
Die hersenveranderingen hangen samen met de mate van nesteldrang, de drang van moeders om zichzelf en hun omgeving ‘babyklaar’ te maken, en met de binding van moeders met hun kind. De veranderingen in dit ‘moederbrein’ zijn te linken aan de grote hoeveelheid zwangerschapshormonen die vrijkomt. Dit geldt met name voor het hormoon estradiol waaraan vrouwen in het derde trimester van hun zwangerschap worden blootgesteld. De onderzoekers vonden geen link tussen de breinveranderingen en de hoeveelheid stress en slaap die de zwangere vrouwen rapporteerden.
Betere samenhang tussen hersengebieden
Uit het onderzoek blijkt onder andere dat er tijdens de zwangerschap een betere samenhang ontstaat tussen hersengebieden in het default mode network. Dit netwerk is het meest actief als je in ruststand bent en speelt een belangrijke rol in zelf-gerelateerde processen, bijvoorbeeld je zelf-perceptie, en in sociale processen. De structurele en functionele veranderingen impliceren dat een zwangerschap de basis-activiteit van de hersenen kan veranderen. Dit kan van invloed zijn op hoe vrouwen zichzelf en hun kindje zien. Vrouwen bij wie de hersengebieden in het default mode network beter verbonden waren, ervaarden een warmere band met hun kindje en hadden minder afwijzende gevoelens. Ook reageerde hun lichaam gevoeliger op signalen van hun kind.
[su_note note_color=”#def5ff” radius=”0″] Elseline Hoekzema is hoofdonderzoeker bij het Pregnancy and the Brain Lab in het Amsterdam UMC en was voorheen onderzoeker bij de Universiteit Leiden. Hersenwetenschapper Elseline en haar collega’s onderzochten veertig vrouwen voor, tijdens en vlak na hun zwangerschap. Een deel van hen onderzochten ze een jaar na de bevalling nogmaals. In de controlegroep zaten vrouwen die niet zwanger waren. [/su_note]
Effect nog weinig onderzocht
De invloed van zwangerschap op de hersenen is nog relatief weinig onderzocht. Hoekzema brengt daar als hoofdonderzoeker van het Pregnancy and the Brain-lab in het Amsterdam UMC verandering in. ‘Om betrouwbare metingen te krijgen, moet je vrouwen al voor hun eerste zwangerschap onderzoeken zodat je de veranderingen ten opzichte van hun hersenen van voor de conceptie kan bekijken. Die vrouwen zijn lastig te vinden. Vervolgens wachten we af wie er zwanger raakt, en volgen we die vrouwen tot na de bevalling. Er gaat behoorlijk wat tijd overheen en het zijn lastige studies. Gelukkig heb ik beurzen gekregen van de NWO, de Brain and Behavior Foundation en de ERC, die dit soort onderzoek toch mogelijk maken.’
Deze paper verscheen 22 november 2022 in Nature Publications, en is geschreven door Elseline Hoekzema, Henk van Steenbergen, Milou Straathof, Arlette Beekmans, Inga Marie Freund, Petra Pouwels en Eveline Crone.
Bron: universiteitleiden.nl
Zie ook:
