Zwangerschapsdiscriminatie komt veelvuldig voor op de werkvloer. Dit aspect vereist meer aandacht tijdens de zwangerschapsbegeleiding. Dat blijkt uit het kwalitatieve onderzoek van Julia van Alff, vierdejaarsstudent Verloskunde.
Zo’n 43% van alle Nederlandse moeders krijgt te maken met zwangerschapsdiscriminatie (bron College voor de Rechten van de Mens). Het gaat bijvoorbeeld om contracten die niet worden verlengd, discriminerende opmerkingen van collega’s en rechten die niet worden toegekend. De impact van deze ervaringen is groot; voor zowel de moeder als de (ongeboren) baby. De negatieve emoties en financiële onzekerheden leiden tot stress, iets wat een zwangere vrouw juist dient te vermijden. Er zijn onderzoeken die aantonen dat stress kan leiden tot een vroeggeboorte en/of een lager geboortegewicht.
Bespreekbaar maken
Vrouwen met negatieve ervaringen op hun werk weten meestal niet wat hun rechten zijn en waar ze terecht kunnen met vragen. Verloskundigen kunnen daarin volgens vrouwen een belangrijke rol spelen. De geïnterviewde vrouwen geven aan dat ze het fijn hadden gevonden wanneer de verloskundige zou vragen naar hun werk tijdens de controle-afspraken. En indien nodig meer informatie kan verstrekken, bijvoorbeeld een folder over rechten op het werk tijdens en na de zwangerschap.
Aanstaande moeders verwachten niet dat de verloskundige hen begeleidt tijdens een ervaring met zwangerschapsdiscriminatie. Wel stellen zij het op prijs indien het via deze weg bespreekbaar wordt gemaakt of dat wordt verwezen naar andere hulpverleners of instanties.
Signaleringsfunctie
Deze conclusies verbazen bedrijfsdoula Ina Heijnen, opdrachtgever van het onderzoek, niet. “In mijn eigen praktijk merk ik dat vrouwen vaak achteraf denken: waarom heeft niemand me dit verteld?” Heijnen schreef het boek Spuug op je blouse over de combinatie zwangerschap, moederschap en werk. Ze sprak voor haar boek tientallen moeders en experts. “Het onderzoek bevestigt de heftigheid van de ervaringen en dat vrouwen niet weten waar ze terecht kunnen met vragen. Zoals een huisarts een belangrijke signalerende functie heeft, kan een verloskundige in dit soort situaties ook echt het verschil maken.”
Van Alff: “Als student Verloskunde leer je niets over zwangerschapsdiscriminatie. De verhalen die ik hoorde tijdens de interviews vond ik daarom heftig, met veel consequenties Ik ben nu in gesprek met mijn docenten, zodat we het hopelijk in de opleiding gaan bespreken.”
Citaten uit het onderzoek
“Eerlijk gezegd was ik in eerste instantie niet op de hoogte van mijn rechten. Ik heb het achteraf opgezocht en me er in verdiept, wat ik best lastig vond. Dat onderwerp heb ik echt gemist bij de verloskundige.”
“Het was een drukke periode op mijn werk toen ik een miskraam kreeg. De reactie van mijn baas: ‘Ja allemaal leuk, maar kun je niet tot na de Kerstdagen wachten met de curettage?’”
“Ik was zes maanden zwanger toen ik flauw viel in het kantoor van mijn baas. Hij belde zijn assistente en zei: ‘Kun je haar even uit mijn kantoor slepen, want ik heb zo een meeting.’”
“Ik wilde graag borstvoedingspauzes op mijn werk. Maar de reactie van mijn baas was: ‘Nee, het is al erg genoeg dat je zwanger bent geraakt terwijl je hier nog maar net werkte. Dit kun je niet ook nog eens vragen.’”
