“Voor jonge kinderen die kampen met psychische of psychosociale problemen is een soepele overgang van kinderopvang naar basisschool van groot belang”, benadrukken Karin Hoogeveen en Heleen Versteegen, beiden senior-adviseur en onderzoeker bij Sardes. Dat gaat nog niet altijd goed. Zij wijten dit vooral aan het ontbreken van een professionele dialoog tussen voor- en vroegschoolse voorziening. “Een open gesprek in een vroeg stadium kan al veel verbeteren.”
Wat volgens de adviseurs vooral goed werkt, is de verantwoordelijkheid neerleggen bij de mensen die met de kinderen werken: de pm’ers, de mentor. “Deze mentor moet wel worden gesteund en begeleid door een expert, zoals de HBO-pedagoog. Daarna kan worden bekeken of er extra handen nodig zijn, andere materialen en samenwerking met externen. Het allerbelangrijkste is echter de motivatie en visie op ondersteuning van kinderen die iets meer of anders nodig hebben. Is de houding dat in principe iedereen welkom is? Of is er bij de voordeur al een selectie?
Warme overdracht
Op locaties waar VVE wordt aangeboden, is er vaak een vaste samenwerking met een basisschool. “Juist voor zorgkinderen is het altijd van belang dat er een warme overdracht plaatsvindt”, benadrukken Hoogeveen en Versteegen. “Het beste kan dit via een gesprek tussen een medewerker van de voorschool en de basisschool. Dat is voor zorgkinderen vastgelegd in het Toezichtkader VVE van de Inspectie van het Onderwijs.”
Voor kinderen die een specifieke zorgbehoefte hebben, zijn daarnaast nogal eens gemeentelijke afspraken gemaakt. “Bijvoorbeeld dat de overdracht eerder plaatsvindt en altijd in aanwezigheid van de ouders. Het voordeel daarvan is dat de IB-er van de school dan al in een vroeg stadium weet wat een kind nodig heeft. Als een kind onder het zorgadviesteam valt, gelden andere afspraken. Het is heel belangrijk om tijdig in gesprek te zijn met de basisschool en samen met de ouders het proces te doorlopen.”
Wanneer het kind eenmaal op de basisschool zit, is het zaak om nog een keer samen terug te blikken. “Niet alleen om te horen hoe het met het kind gaat, maar ook om te weten of de aanpak werkt.”
Ruis in relatie met ouders
Ondanks de vaak goede bedoelingen, komt in de praktijk van alledag regelmatig ruis voor in de relatie met de ouders. Volgens beide adviseurs zijn verkeerde verwachtingen hier vaak debet aan. “Er is veelal sprake van een ingewikkelde afhankelijkheidsrelatie tussen ouders en de voorschoolse voorziening of basisschool. Van professionals vereist dat een sensitieve houding. Ouders stellen vragen nooit ‘zomaar’, er zit opgebouwde zorg achter en er is moed voor nodig om vragen te stellen over de manier waarop de pm-er of leerkracht de dingen doet. Dit is te voorkomen door al lang voordat er ook maar sprake is van problemen te investeren in de onderlinge relatie. Dan zie je dat ouders vanaf het eerste moment meepraten over problemen en meedenken over oplossingen.”
Betere begeleiding
Kansen voor een betere begeleiding van zorgkinderen en hun ouders bij de overgang naar het primaire onderwijs laten zich volgens hen. “Deze liggen met name in een goede afstemming tussen de voorzieningen en altijd samen met de ouders. Een open en nieuwgierige houding naar elkaars aanpak bij de ondersteuning van kinderen is daarbij belang.”
Passende Kinderopvang
Tijdens het Congres Passende Kinderopvang op 24 mei in Utrecht verzorgen Karin Hoogeveen en Heleen Versteegen een deelsessie over alles wat er komt kijken bij de overgang van kinderopvang naar basisschool. Zij zullen dan onder meer ingaan op het belang van tijdige communicatie en afstemming tussen voorschoolse voorzieningen en scholen. “Scholen geven soms aan dat zij het onbegrijpelijk vinden dat een kind niet al eerder extra ondersteuning heeft gekregen. Zij vinden dat de voorschoolse voorziening in dat geval een signalerende functie heeft laten liggen. Voorschoolse voorzieningen willen kinderen echter niet op jonge leeftijd een stempel meegeven. Daarom is een professionele dialoog tussen voor- en vroegschoolse voorziening zo belangrijk. In de deelsessie geven we praktische informatie over de manier waarop kinderopvang en de school het contact kunnen organiseren.”
Alle informatie over programma Congres Passende Kinderopvang op 24-05-2018 >>
