Mori van den Bergh is kinder- en jeugdpsychiater bij KOOS Utrecht en IMH-specialist in opleiding bij RINO Amsterdam. Tijdens de opleiding deelt ze in een columnserie regelmatig haar verwondering, observaties en overdenkingen. Dit doet zij onder het motto ‘Van start naar finish’.
Couveuse afdekhoezen, buideldoeken en couveuzenestjes voor de prematuren en zieke pasgeborenen op hun afdeling. Met dat doel voor ogen rennen, zwemmen en fietsen mijn vriendin Machteld, kinderarts-neonatoloog, en haar collega’s in hun vrije tijd geld bij elkaar. Als geen ander weten zij dat deze materialen de kwaliteit van de zorg voor deze kinderen verbetert. Wat een mooi initiatief en wat een actieve betrokkenheid bij hun jonge en kwetsbare patiëntjes en hun ouders! Zo kunnen ze meer samenzijn en ervaring op doen met co-regulatie en regulatie.
In de IMH-opleiding denken we altijd vanuit relaties. Een vroeggeboorte werpt daarvoor barrières op. Niet alleen omdat fysiek contact hierdoor niet vanzelfsprekend is, maar ook omdat de transitie van zwangerschap naar ouderschap heel plotseling zo anders verloopt dan verwacht. Hierdoor kunnen gewone thema’s als praktische invulling van de (zelf)zorg, de motherhoodconstellation, het hebben van ambivalente gevoelens of verandering in dromen en wensen een heel andere kleur krijgen. Daar samen met ouders aandacht voor hebben in de zorg rond het jonge kind kan helpen elkaar in moeilijke situaties te blijven begrijpen.
In verschillende Nederlandse ziekenhuizen wordt gewerkt met het Newborn Individualized Developmental Care and Assessment Program (NIDCAP). Hierin worden zowel aspecten van co-regulatie als zelfregulatie gemonitord. Centraal staat het aanpassen van de zorg aan de behoeften van het kind. De actieve betrokkenheid van ouders – de continue factor in het leven van het kind – heeft een positieve invloed op de ontwikkeling.
Ook wetenschappers die zich met de zorg voor heel jonge kinderen bezighouden, interesseren zich voor de rol van co-regulatie. Of in elke geval de rol van de fysieke nabijheid wanneer deze niet vanzelfsprekend is. Zo blijkt uit recent onderzoek dat de hersenen van te vroeg geboren kinderen zich beter ontwikkelen als baby’s regelmatig innig contact met hun ouders hebben. In deze studie is gekeken wat voor effect het toevoegen van bepaalde maatregelen, telkens gericht op het bevorderen van emotioneel contact tussen ouders en kind, heeft op de hersenontwikkeling. Het ging bijvoorbeeld om buidelen, vasthouden tijdens de voeding en schommelen in een schommelstoel. Zo werd via verschillende zintuigen een kalmerende cyclus voor ouder en kind vormgegeven.
Dat medewerkers van neonatologie zwemmen, lopen en fietsen voor de goede zaak is natuurlijk fantastisch. Tegelijk hoop ik dat het in elk ziekenhuis vanzelfsprekend wordt om helpende maatregelen beschikbaar te stellen. Hetzelfde geldt voor methodieken die het contact tussen ouder en kind ondersteunen. Een dergelijk aanpak vormt immers de bakermat voor een optimale ontwikkeling van zowel het kind als de ouder-kindrelatie!
Mori van den Bergh
Zie ook:
