Voor een gezonde ontwikkeling hebben baby’s een liefdevolle en beschikbare verzorger nodig. Wat betekent de robotisering van de opvoeding eigenlijk voor de ontwikkeling van baby’s?
Maartje Luijk en Frank van der Horst
Baby’s huilen veel en slapen weinig. Jonge ouders vechten tegen chronisch slaaptekort en zijn oververmoeid (zie linker afbeelding). Productontwikkelaars weten dat ook: jonge ouders zijn een geweldige afzetmarkt. De Babocush, zie foto en middelste afbeelding, is zo ontworpen dat het op een ouder lijkt. Het apparaat beweegt zachtjes, vibreert en bootst een hartslag na. De baby ligt er stevig vastgebonden bovenop. Het helpt volgens de makers en gebruikers tegen huilen en darmkrampjes en baby’s vallen er heerlijk op in slaap (zie ook een filmpje, klik hier). Daardoor komen oververmoeide ouders weer aan slapen toe!
Sociaal zeer incompetent
De vergelijking met het beroemde experiment van de Amerikaanse psycholoog Harry Harlow is snel gemaakt. Harlow scheidde baby-resusaapjes vlak na de geboorte van hun moeder. Hij plaatste ze vervolgens bij ‘surrogaatmoeders’. De eerste moeder was slechts een kale ijzerdraadvorm, de tweede een met badstof bekleed stuk ijzerdraad, beide met een plastic kop (afbeelding rechts). In de experimenten van Harlow werd gekeken of het verschil maakte op welk van de twee surrogaatmoeders een flesje met melk gemonteerd was. Harlow rapporteerde dat de resusaapjes het grootste deel van de dag op de badstofmoeder doorbrachten, ongeacht welke van de twee moeders voor voeding zorgde. Later in hun ontwikkeling bleken de aapjes sociaal zeer incompetent. Harlow concludeerde dat liefde en nabijheid ontzettend belangrijk zijn voor een gezonde sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen.
Inmiddels zijn Harlows bevindingen door veel onderzoeken bevestigd. Voor een gezonde ontwikkeling hebben baby’s een liefdevolle en beschikbare verzorger nodig. De Babocush daarentegen lijkt een surrogaatouder, die wel zorg biedt, maar geen liefde. De machine is een manier om een baby rustig te krijgen en als ouder je handen vrij te hebben. Goed voor jezelf zorgen als ouder is belangrijk. Het is echter zeer de vraag wat de gevolgen van deze robotisering van de opvoeding zijn voor de ontwikkeling van baby’s.
Jonge ouders hebben het ontegenzeggelijk zwaar, maar baby’s hebben hun ouders hard nodig. Ouders mogen erop vertrouwen dat ze zelf als beste in staat zijn om voor hun baby te zorgen – daar hoeven we geen surrogaatouders voor te ontwerpen. Kortom: hoe ver willen we gaan?
Dr. Maartje Luijk, universitair hoofddocent gezinspedagogiek, Erasmus Universiteit Rotterdam
Dr. Frank van der Horst, universitair docent orthopedagogiek, Erasmus Universiteit Rotterdam; gz-psycholoog i.o.t. psychotherapeut, de Waag Rijnmond
