De invloed van ouders bij stress baby

De start in de kinderopvang van baby’s kan stressvol zijn. Hetzelfde geldt voor de terugkeer na een lange onderbreking na corona. In de onderzoeken ‘Thuis in de opvang’ en ‘Terug naar de opvang’ is gekeken naar de ervaringen van kinderen, hun ouders en pedagogisch medewerkers tijdens deze periodes. Hieruit blijkt dat ouders een bepalende factor zijn voor het al dan niet ontwikkelen van stress bij hun baby’s. Ook zijn voorspellende factoren in kaart gebracht die invloed kunnen hebben op eventuele stress.

Hoe ervaren baby’s en hun ouders de start en terugkeer naar de opvang na een lange onderbreking? Deze vraag stond centraal in de onderzoeken. Projectleider Harriet Vermeer en uitvoerend onderzoeker Sanne de Veth gebruikten hiervoor observaties, fysiologische metingen en vragenlijsten.

Deelonderzoek 1: Thuis in de opvang

Je baby voor het eerst naar de kinderopvang brengen kan voor de baby stressvol zijn. Uit het onderzoek blijkt dat sommige baby’s iets meer stress op de kinderopvang ervoeren dan thuis. “Dit hing samen met een paar ouderfactoren”, vertelt Sanne de Vet. Dit verminderde als moeders beter afgestemd waren op de signalen van hun baby tijdens verzorgingsmomenten en wanneer ze minder verlatingsangst hadden. Ik vind het opvallend dat ouders invloed kunnen hebben op hoe een kind zich op de opvang voelt. Vaak wordt alleen gekeken naar de omstandigheden op de opvang zelf.”

Sanne ontdekte dat de ene ouder de start van hun baby op de kinderopvang spannender vond dan de ander. “Over het algemeen waren ouders tevreden over de wenperiode. Ze vonden de communicatie met de pm’er aan het begin en einde van de dag fijn en waardeerden het verslag met foto’s tussendoor.” Harriet Vermeer vult aan: “Sommige ouders hadden de eerste dagen graag even op de kinderopvang bij hun baby willen blijven, maar dat is blijkbaar al een paar jaar niet meer gebruikelijk. Daar ben ik wel verbaasd over.”

“Een sensitieve reactie levert meestal een positieve reactie van de baby op”, ontdekte Sanne. “De ondersteuner besprak vervolgens met de pm’er hoe zij in verschillende situaties sensitief kon reageren. Bijvoorbeeld als een kindje verdrietig is of stress ervaart, zoals tijdens het verschonen.”

Deelonderzoek 2: Terug naar de opvang na corona

In het tweede deelonderzoek is gekeken naar hoe ouders de terugkeer van hun kind naar de kinderopvang na de lange onderbreking door corona ervoeren. Harriet: “Ongeveer 7 op de 10 ouders ervaarden stress tijdens de sluiting en ongeveer één derde van de ouders en kinderen ervaarden negatieve emoties na de heropening.’ Sanne denkt dat die stress onder andere komt door de andere omstandigheden, bijvoorbeeld het afzetten van hun kind bij de deur. “Ouders hadden hier wel begrip voor, maar het maakte de situatie voor velen niet makkelijker.”

Harriet: ‘We ontdekten dat hoe meer scheidingsangst de ouder ervaart, hoe meer stress ouder en kind hebben. En kinderen die minder uren naar de kinderopvang gaan, vinden het lastiger om weer te wennen.”

Aanbevelingen

Harriet geeft de volgende aanbevelingen mee aan pm’ers voor de start of terugkeer van kinderen op de kinderopvang:

Spreek bij de start met ouders over hun gevoelens. Een pm’er is geen hulpverlener, maar alleen al het uitspreken van zorgen kan ouders verlichting bieden.
Besteed aandacht aan de wenperiode: zorg voor een bepaalde opbouw en laat de ouders een deel van de tijd aanwezig zijn op de groep, dat is voor zowel de ouders als baby prettig.
Plan voldoende wenmomenten in. Het wenproces duurt langer als een kind maar 1 dag per week naar de opvang gaat.
Ga met ouders in gesprek over hoe het thuis gaat, zoals hun routines en hoe het kindje te troosten is. De wenperiode kan stressvol zijn en het helpt dan om sensitief te kunnen reageren.