Mori van den Bergh is kinder- en jeugdpsychiater bij KOOS Utrecht en IMH-specialist in opleiding bij RINO Amsterdam. Tijdens de opleiding zal ze regelmatig haar verwondering, observaties en overdenkingen delen met onze lezers. Dit doet zij onder het motto ‘Van start naar finish’.

Een engeltje op je schouder

Eb en vloed en eb en vloed
Zoals het gaat
Zo is het goed

Elke keer als ik het prentenboek De Vuurtoren lees of beluister, krijg ik een brok in mijn keel en tranen in mijn ogen. Het boek vertelt het verhaal van oma. Het begint als oma nog lang geen oma is, maar een vrolijk meisje met appelrode wangen. Als ze gaat dansen in het dorpshuis gaat haar droom in vervulling: ze trouwt met de zoon van de vuurtorenwachter en de vuurtoren wordt haar huis. Als moeder zorgt ze met haar man Jonas voor haar zoon Jonas.

Haar zoon danst ook in het dorpshuis en trouwt het mooiste meisje van het dorp. Maar als zijn zoon Jonas wordt geboren, besluiten de ouders dat het eiland waar ze leven te klein is. Ze trekken de wereld in. Oma zorgt voor haar kleinzoon en leert de kleine Jonas alles wat hij weten moet. Op zijn beurt zorgt Jonas voor oma als zij dat zelf niet meer  kan. Als oma terugkeert naar haar vuurtorenwachter, die al jaren dood is, weet ze dat hij zich redden zal. En wat doet Jonas de avond na haar vertrek? Hij gaat dansen in het dorpshuis…

Het beeld van ghosts in the nursery (Fraiberg, Adelson& Shapiro, 1975) vormt één van de psychotherapeutische concepten waar we mee leren werken in de IMH-opleiding. Deze onverwerkte spoken uit de (ouder-kind)relaties in het verleden van ouders, kunnen opduiken in de kraamkamer van iedere nieuwe ouder-kind relatie. Zo kan een patroon van niet helpende, niet begrijpende interacties ontstaan.

Advertentie

Door te zoeken naar angels in the nursery (Lieberman e.a. 2005) kunnen ouders de kracht vinden van positieve interacties. Niet alleen in hun eigen verleden, maar ook in de relatie met hun eigen kind. Angels zijn vaak personen waarbij iemand zich gehoord voelde, maar kunnen mensen ook terugvinden in troostende gewoonten. Of in culturele gebruiken zoals een liedje, een gerecht en daarachter de persoon. Door samen met ouders naar deze angels te zoeken krijgen de spoken minder ruimte en kan een gezonde relatie groeien. Dit kan door samen met de nieuwe ouders op zoek te gaan naar momenten van verbondenheid in hun eigen jeugd. Of door in het hier en nu de waardevolle interacties zien. En zeker ook door de problemen van de eigen ouders met mildheid te gaan bekijken.

Door het onderzoeken van eigen relaties kan ook duidelijk worden dat ouders niet de enige verzorgers en belangrijke anderen zijn. Juist de buurvrouw, meester op school of tante kan een andere interactie laten zien dan die thuis. Dit betekent dat zij een rol kunnen spelen in het opbouwen van beschermende patronen. In het leven van ouders toen ze nog een kind waren, maar ook in het leven van hun kind op dit moment.

Het verhaal van de vuurtoren ademt een hechte gemeenschap en vanzelfsprekend contact uit, ook al zie je dat alleen in het dorpshuis. Dé plek van ontmoeting. Ook de vuurtoren geeft met al haar taakjes en gebruiken rust aan haar bewoners. Het liedje van eb en vloed brengt troost als de baby huilt. Maar ook als oma wegvaart naar de plek waar ze weer met haar vuurtorenwachter verenigd zal worden. Zal de vader van de jongste Jonas, als hij in de wijde wereld toch weer ergens neerstrijkt en daar een gezin krijgt, zich het liedje van Eb en vloed weer herinneren als zijn ‘engel’ in een heel nieuwe omgeving?

Mori van den Bergh

Zie ook:

Vakblad Vroeg is er voor professionals die werken in de geboortezorg en met kinderen tot zeven jaar en hun ouders. Een abonnement kost slechts €28,- per jaar.

Ontdek ons VROEG-magazine

Vakblad Vroeg is er voor professionals die werken in de geboortezorg en met kinderen tot zeven jaar en hun ouders. Sleutelwoorden zijn preventie, vroegtijdige onderkenning en vroeghulp. Ons kwartaalmagazine biedt achtergrond en verdieping. Een abonnement kost slechts € 28,- per jaar.

AdvertentieAbonneren op lentenummer
Meld je aan voor de nieuwsbrief

Meld je aan voor de nieuwsbrief

Op de hoogte blijven van alle ontwikkelingen op het gebied van de geboortezorg en de zorg rond het jonge kind en zijn ouders? Schrijf je dan in voor onze wekelijkse nieuwsbrief. Deze verschijnt iedere dinsdagochtend.

"*" geeft vereiste velden aan