Het veronderstelde cognitieve voordeel van tweetaligheid valt wel mee. Tegelijkertijd is er ook geen negatieve invloed van tweetaligheid op de ontwikkeling van kinderen.
Dat blijkt uit promotieonderzoek van Evelyn Bosma aan de Universiteit van Amsterdam; gedurende haar onderzoek was zij verbonden aan de Fryske Akademy.
Nieuwe verbanden
Voor haar onderzoek heeft Bosma in drie opeenvolgende jaren bij leerlingen van 5 tot 8 jaar talige en cognitieve testen afgenomen. Dat maakte het mogelijk om nieuwe verbanden tussen de wederzijdse beïnvloeding van cognitieve en taalontwikkeling zichtbaar te maken.
Het onderzoek van Bosma nuanceert de opvattingen over de cognitieve voordelen van meertaligheid. Uit haar tests blijkt dat vooral jonge tweetalige kinderen een kleine voorsprong hebben op cognitief gebied. Maar van die voorsprong is vanaf groep 3, wanneer kinderen leren lezen en schrijven, niets meer terug te zien. Bosma concludeert dat het veronderstelde cognitieve voordeel van tweetaligheid dus wel wat meevalt. Tegelijk stelt zij dat er ook geen sprake is van negatieve invloed van tweetaligheid op de ontwikkeling van kinderen.
Tweetalige grammatica
Wel toont Bosma aan dat Fries-Nederlandse tweetalige kinderen gebruik maken van een ‘tweetalige grammatica’. Het Fries en het Nederlands delen een heleboel woorden die qua vorm en betekenis op elkaar lijken, woorden zoals ‘hân’ en ‘hand’ en ‘amer’ en ‘emmer’. Sommige van die woorden hebben een regel waarmee je het Fries eenvoudig om kunt zetten naar het Nederlands. Behalve ‘hân’ en ‘hand’ heb je namelijk ook ‘lân’ en ‘land’ en ‘strân’ en ‘strand’. Bosma laat in haar proefschrift zien dat tweetalige kinderen deze regelmatigheden leren als ze ouder worden en dat ze hierbij gebruik maken van cognitieve vaardigheden die ook een rol spelen bij het leren van grammatica.
Bron: Fryske Akademy / UvA
