Aanknopingspunten voor betere kraamzorg aan kwetsbare zwangeren

Kwetsbare zwangeren nemen vaak weinig en soms helemaal geen kraamzorg af. Jammer, want juist zij kunnen er veel baat bij hebben. De resultaten van het project ‘De beste start voor de kwetsbare kraamvrouw en haar kind’ bieden aanknopingspunten om dit te verbeteren.

“De zelfredzaamheid van vrouwen in kwetsbare omstandigheden neemt toe door kraamzorg,” vertelt Hiske Ernst, projectleider bij het Erasmus MC. “Dat weten we uit eerder onderzoek. Tegelijkertijd zien we dat deze vrouwen vaak weinig en soms helemaal geen kraamzorg afnemen.”

In het eerste deelonderzoek is op basis van gegevens van het Centraal Bureau voor de Statistiek gekeken naar de relatie tussen het gebruik van kraamzorg en ongepland zorggebruik in het jaar na de bevalling. Hieruit bleek dat hoe minder uur kraamzorg iemand afneemt, hoe meer zorgkosten die persoon had. Daarnaast werd in dit deelonderzoek nog eens bevestigd dat kwetsbare vrouwen vaak weinig of soms helemaal geen kraamzorg afnamen. Die uitkomst was een belangrijke aanleiding om kwetsbare vrouwen te interviewen over hun motieven om al dan niet kraamzorg af te nemen; het tweede deelonderzoek.

Informatie over kraamzorg komt niet goed aan kwetsbare vrouwen

Het tweede deelonderzoek bestond uit gesprekken met deze kwetsbare vrouwen. Hieruit werd duidelijk dat zij vaak niet goed begrijpen waarom kraamzorg nodig is. Ze krijgen al hulp van familie of willen niemand in huis hebben die ‘toch alleen maar komt poetsen’. Ze hebben vaak geen idee dat een kraamverzorgende ook medische controles doet en bedenken van tevoren niet dat ze hulp nodig hebben met het geven van borstvoeding. “Kraamzorgorganisaties hebben prachtige folders, uitgebreide sites en social media,” geeft Ernst aan. “Maar het komt kennelijk niet goed aan. Veel kwetsbare vrouwen hebben lage gezondheidsvaardigheden en/of zijn laaggeletterd. Kraamzorgorganisaties zullen andere manieren moeten vinden om hen duidelijk te maken waarom kraamzorg belangrijk is. Met filmpjes bijvoorbeeld, of met een heel eenvoudig en toegankelijk online platform.” Ook de eigen bijdrage van ruim vier euro per uur kan een barrière zijn.

Kraamverzorgende wil meer scholing en samenwerking

In het derde deelonderzoek zijn kraamverzorgenden in heel Nederland ondervraagd over hun kennis, vaardigheden en attitude ten aanzien van het geven van zorg aan kwetsbare vrouwen. Zij bleken behoefte te hebben aan meer scholing over dit onderwerp, vooral herhaling en verdieping. Ook vonden zij dat de verloskundige of gynaecoloog veel duidelijker aan kwetsbare zwangeren kan vertellen wat het belang van kraamzorg is en ervoor kan zorgen dat die vrouwen zich ook echt aanmelden voor kraamzorg. “Deze groep moet veel meer bij de hand worden genomen dan andere vrouwen,” licht Ernst toe. “Daar zou je in het verloskundig samenwerkingsverband met elkaar over kunnen nadenken: hoe gaan wij dat samen organiseren?”

Advertentie

Resultaten in de praktijk gebruiken

Ernst gaat over de onderzoeksresultaten in gesprek met brancheorganisatie Bo Geboortezorg. “We hebben veel informatie die bruikbaar is voor de praktijk en we willen bespreken hoe we die nog meer kunnen verspreiden. Samen met het Kenniscentrum Kraamzorg hebben we zelf al een special uitgebracht. Het is waardevolle informatie die we kunnen gebruiken om er met z’n allen voor te zorgen dat kwetsbare kraamvrouwen en hun kinderen de beste start kunnen maken.”