Bij een vroeggeboorte schort het nogal eens aan een goede begeleiding na de vaak angstige periode in het ziekenhuis. “Het verzorgen en voeden van zo’n kwetsbare en soms ook prikkelbare baby geeft regelmatig onzekerheid bij de ouders”, vertelt Monique Flierman. “Daarom pleit ik voor een vaste gespecialiseerde contactpersoon bij wie zij te rade kunnen gaan. Dat kan tegenstrijdige adviezen of zelfs misverstanden voorkomen.”
Inherent aan een vroeggeboorte is dat de zwangerschap zeer onverwachts eindigt. “Dat gebeurt juist in de periode waarin ouders zich mentaal voorbereiden op de geboorte. Ook is dit een periode waarin belangrijke neuro-biologische processen plaatsvinden bij de ouders om voorbereid te zijn op de veranderingen die het ouderschap met zich meebrengt”, vertelt Monique Flierman. Zij is kerndocent aan de ToP-opleiding en programma manager bij het Expertisecentrum Ontwikkelingsondersteuning Prematuren (EOP) binnen het AMC.
Compleet andere start
Flierman geeft aan dat deze ouders niet de kans krijgen om in alle rust toe te leven naar de komst van hun kind. “In plaats daarvan krijgen ze te maken met een heel andere omgeving, namelijk die van het ziekenhuis, een omgeving waarin juist veel angst en verlies een rol kan spelen. Een compleet andere start van het ouderschap dus.”
Op zich is in de neonatale begeleiding de afgelopen jaren veel ten goede veranderd. Dankzij de komst van de ontwikkelingsgerichte zorg krijgen ouders meer begeleiding, waarbij nadrukkelijke aandacht is om in zo’n moeilijke omgeving toch het ouderschap in te kunnen vullen. Niet alleen door het waar mogelijk teruggeven van de zorg aan ouders, maar ook door aandacht te besteden aan zaken als huid-op-huidcontact. Aanvullend pleit zij voor meer aandacht voor ouderbegeleiding, ook na de ziekenhuisperiode. “Thuis komen er hele andere vragen op, bijvoorbeeld over het slapen, de motorische ontwikkeling, het spugen of het vinden van geschikte opvang. Dat zorgt voor onzekerheid. Veel ouders weten dan niet bij wie ze met deze verschillende vragen kunnen aankloppen.”
Daar komt volgens Flierman bij dat veel ouders in de periode in het ziekenhuis nog niet toekomen aan het verwerken van de eigen emoties. “Er speelt dan vooral de ongerustheid over de gezondheid van hun kind en of ze het mogen houden. Pas als het gedurende het eerste levensjaar goed gaat met de ontwikkeling van hun kindje komen de danze pas toe aan het praten over wat het voor hen betekende. Dan kan ook naar voren komen dat ze het als partners ieder op een heel eigen manier hebben verwerkt.”
Responsieve relatie
Belangrijk in de begeleiding na thuiskomst is het ondersteunen van de band tussen het vroeggeboren kind en zijn of haar ouders. Zeker in het eerste levensjaar waarin de ontwikkeling van de hersenen zo snel gaat is een goede afstemming van de ouder op de behoeften van het kind een belangrijke basis voor een gunstige ontwikkeling van het kind.
Flierman: “Vroeg geboren kinderen hebben vaker slaap- en voedingsproblemen, zijn sneller uit balans en soms minder onderzoekend en sociaal interactief. Zij hebben daarom extra aandacht, geduld en extra sensitieve ouders nodig om zich optimaal te kunnen ontwikkelen. Daarom is aandacht voor het psychisch welbevinden van de ouders net zo belangrijk als aandacht voor de ontwikkeling van het te vroeg geboren kind. Dat speelt een grote rol bij het tot stand komen van een goede responsieve relatie tussen ouder en kind.”
Workshop
Tijdens het congres ‘Stressvol ouderschap van zeer jonge kinderen’ op 15 juni, een initiatief van RINO Groep en NSPOH, verzorgt Flierman een workshop. “In mijn workshop zal ik uitleg geven over de impact van vroeggeboorte en wat er anders is indien zo’n laatste trimester van de zwangerschap plotsklaps plaats maakt voor een onzekere periode op de NICU. Verder besteed ik aandacht aan wat er allemaal na thuiskomst kan spelen in het eerste jaar en hoe ouders daarin geholpen kunnen worden. Daarbij zal ik ook toelichten hoe we in deze periode ondersteuning bieden vanuit het TOP-programma. Dit programma ondersteunt ouders om op een positieve manier in te spelen op signalen en behoeften van hun te vroeg geboren kind.”
Veilige ouder-kindrelatie
Rode draad van het congres op 15 juni is het als hulpverlener bijdragen aan een veilige relatie tussen ouders en kinderen in uiteenlopende stressvolle situaties. Je leert hoe je de best passende informatie, de juiste preventie en vroegtijdige interventies inzet om ervoor te zorgen dat kinderen ondanks de problemen een zo goed mogelijke start maken. Deelnemers ontvangen een gratis abonnement voor een jaar op Vakblad Vroeg!
Meer weten?
Ga naar de congreswebsite >>
