Het Europees Geneesmiddelenbureau EMA heeft een tweede vaccin goedgekeurd tegen het RS-virus. Het middel kan worden gegeven aan zwangere vrouwen. Hun baby is dan na de geboorte zes maanden beschermd. “Dit vaccin zal van veel kinderen het leven redden”, aldus Louis Bont, kinderarts en infectioloog. Mogelijk verminderen het nieuwe vaccins, zodra dit beschikbaar is, ook de topdrukte op de kinder-ic’s die het RS-virus elke winter wel een keer veroorzaakt.
Het RS-virus is een luchtweginfectie die wordt veroorzaakt door het zogenoemde respiratoir syncytieel virus. Iedere winter is er een piek in het aantal besmettingen met het RS-virus te zien. Symptomen zijn neusverkoudheidsklachten en hoesten; in ernstiger gevallen is er sprake van een piepende benauwdheid en hoge koorts. Wereldwijd overlijden er jaarlijks naar schatting 100.000 tot 200.000 kinderen aan. In Europa wordt ongeveer 1 op de 56 jonge baby’s zo ziek dat hij in het ziekenhuis moet worden opgenomen. In Nederland is dat naar schatting 1 op de 100 pasgeborenen, met ongeveer 2000 ziekenhuisopnames per jaar. Van deze opgenomen baby’s komen er zo’n 150 tot 200 per jaar op de intensive care terecht. Wereldwijd is het RS-virus de tweede doodsoorzaak bij zuigelingen, na malaria.
Doorbraak
De komst van het vaccin wordt door artsen gezien als doorbraak. Eerder werd al een ander vaccin tegen het RS-virus goedgekeurd. Daarbij krijgen pasgeboren baby’s de prik, die hen zes maanden beschermt tegen een ernstige infectie.
Het tweede vaccin, Abrysvo, is gemaakt door producent Pfizer. De goedkeuring betekent een keerpunt in de bestrijding van het virus , zegt kinderarts en infectioloog Louis Bont van het UMC Utrecht. Hij deed onderzoek naar de effectiviteit van het vaccin. “Dit gaat elk jaar heel veel ziekenhuisopnames voorkomen.” Bij het vaccin dat nu is goedgekeurd, wordt de zwangere vrouw gevaccineerd, waarna de antistoffen die de moeder produceert via de placenta aan de baby worden overgedragen. Op die manier zijn zuigelingen in hun eerste kwetsbare maanden goed beschermd.
Opname in Rijksvaccinatieprogramma
De volgende stap is dat het vaccin wordt opgenomen in het Rijksvaccinatieprogramma, zodat het voor iedereen toegankelijk is. De Gezondheidsraad moet de regering hier eerst over adviseren. “Ik ben ervan overtuigd dat één van deze twee vaccins in het Rijksvaccinatieprogramma zal komen”, zegt Bont. “Die uitspraak komt in de eerste maanden van 2024.” Komende winter zal het vaccin dus nog niet massaal worden ingezet.
Bont legt uit waarom dat niet meteen kan. “De Gezondheidsraad moet kijken hoe het past in ons vaccinatieprogramma. Bovendien zijn er twee opties: een prik bij de moeder of een prik bij het kind. Dat heeft allebei voor- en nadelen. Ook moet er gekeken worden naar de kosten.”
Veilig
Allebei de vaccins zijn naar zijn mening zeer veilig, ernstige bijwerkingen zijn niet bekend. “Elk vaccin heeft bijwerkingen, denk aan roodheid op de plek van de injectie, maar zowel bij het zwangerenvaccin als bij het babyvaccin kun je echt zeggen dat er sprake is van een veilige immunisatie.”
Vermindering topdrukte
Bijna elk jaar is er in de wintermaanden wel een RS-virus epidemie, waardoor er kortstondig of langer topdrukte ontstaat op de kinder-ic’s. Gevolg is vaak dat sommige kinderen met een ernstige RS-infectie alleen in een ziekenhuis ver van huis terecht kunnen. Soms moet er zelfs uitgeweken worden naar ziekenhuizen in België of Duitsland. Ook kinderen met andere aandoeningen kunnen last hebben van de drukte, bijvoorbeeld omdat een geplande operatie (waarvoor een ic-plek vrijgehouden moet worden) uitgesteld wordt. Louis Bont schat in dat de vaccins uiteindelijk tussen de 1000 en 1500 ziekenhuisopnames van pasgeborenen in Nederland kunnen voorkomen.
Bill & Melinda Gates Foundation
De Bill & Melinda Gates Foundation heeft de rechten van het vaccin gekocht en wil het gaan produceren voor en in ontwikkelingslanden, iets waar Bont enthousiast over is. “Op deze manier kun je echt heel veel sterfte tegengaan in de wereld. Er gaan zo ontzettend veel kinderen dood. Dit vaccin zal van veel kinderen het leven redden”, zei hij daar eerder over.
Bronnen: nos.nl / kindenzorg.nl
