Stimuleren van positieve eigenschappen voorkomt dat er problemen in de ontwikkeling ontstaan.

Kinderen stimuleren bij het verder ontwikkelen van hun positieve eigenschappen. Dat staat voorop in de deugdenaanpak in de kinderopvang. Pedagogisch medewerkers doen er goed aan om kinderen via deze benadering in hun kracht te zetten. Dan kan voorkomen dat er problemen in de ontwikkeling ontstaan.

Dat blijkt uit onderzoek in het kader van het project ‘Kei in karakter’ naar de effecten van de deugdenaanpak. ‘In mijn vakgebied, de geestelijke gezondheidszorg, zien we helaas steeds meer jonge kinderen met problemen,’ vertelt Hedwig van Bakel, GZ-psycholoog bij Youz en bijzonder hoogleraar Infant Mental Health aan Tilburg University. ‘Zoals niet slapen, veel huilen, onrustig zijn of weinig contact maken. Hoe mooi is het als we deze problemen voor kunnen zijn door positieve karaktereigenschappen van kinderen te stimuleren?”

Kinderen in hun kracht

Deugden zijn positieve persoonlijke kwaliteiten zoals dankbaarheid, eerlijkheid, geduldig en flexibel zijn. Deugden “heb” je niet maar “doe” je, en zijn te leren. Wat zou het effect zijn als pm’ers deugden bij kinderen stimuleren? Hedwig zegt daarover: ‘Als we kinderen in hun kracht zetten, kunnen we welllicht voorkomen dat er problemen ontstaan. Door dit project kreeg ik de kans om op een positieve manier te werken aan het welzijn van kinderen, via een methode die pm’ers gedurende de gehele dag kunnen toepassen. Een preventieve aanpak, in plaats van het oplossen van problemen wat we veelal doen in de ggz.’

Een positieve bril op

Tijdens een 2-daagse training leerden de pm’ers hoe ze in hun dagelijkse activiteiten deze deugden met de kinderen konden oefenen. Bijvoorbeeld door boekjes te lezen of spelletjes te doen. Door middel van vragenlijsten en focusgroepen werd het effect en de haalbaarheid van de deugdenaanpak onderzocht.

Pm’ers kregen na de eerste trainingsdag enkele weken om de deugd te oefenen in de praktijk. Hedwig: ‘We hoorden terug dat er toch meer tijd nodig was om de deugd echt “in de vingers” te krijgen. Het ging toch om een nieuwe manier van werken. Als pm’ers eenmaal gewend zijn aan de aanpak, dan is er minder tijd nodig om een volgende deugd met de kinderen te oefenen.’

Advertentie

Gewoon doen

‘Deze methodiek vraagt om het gewoon uit te proberen’, vindt Hedwig. ‘De trainer gaf veel voorbeelden, maar de pm’ers moesten deze vervolgens zelf toepassen in vergelijkbare dagelijkse situaties en activiteiten. Wat hierin had kunnen helpen was coaching on the job. Dat was oorspronkelijk het plan, maar is door omstandigheden niet toegepast. Een trainer op de werkvloer kan meteen op het moment dat iets gebeurt een pm’er influisteren of ondersteunen hoe ze de deugd kunnen verwoorden.’ Zij is ervan overtuigd van de meerwaarde indien: