De laatste jaren is er bij kinderen een toename van ontstekingsziekten aan de darmen. Nu blijkt dat de samenstelling en diversiteit van bacteriën in de darmen bij gezonde en zieke kinderen verschilt. Ook de geur is anders. Deze ontdekking biedt perspectief op het vroegtijdig opsporen van dergelijke ontstekingsziekten.
Tim de Meij, kinderarts MDL, onderzocht in welke samenstelling en diversiteit bacteriën in de darmen (microbioom) voorkomen bij gezonde kinderen en kinderen met chronische darmontstekingen, de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa, samen IBD genoemd. “Een opvallende bevinding is dat gezonde kinderen een beperkt aantal darmbacteriën delen, oftewel een kernmicrobioom hebben. Dit kernmicrobioom is aangetast bij kinderen met IBD”, aldus De Meij. Hij promoveerde onlangs op zijn onderzoek bij VUmc.
Toename antibioticagebruik en afname biodiversiteit
Naast het verlies van bacteriën uit het kernmicrobioom zag De Meij dat hoe hoger de diversiteit van het microbioom is, hoe stabieler het zich door de tijd gedraagt. Dit kan een verklaring zijn waarom de afgelopen jaren IBD steeds vaker voorkomt. De Meij: “De diversiteit van het microbioom bij de mens is over de jaren heen afgenomen waardoor deze minder stabiel is en wij dus vatbaarder zijn geworden voor bepaalde ziekten. De oorzaak hiervan kan gezocht worden in toename van antibioticagebruik, maar ook in afname van de biodiversiteit om ons heen. In toekomstige onderzoeken richten wij ons op de vraag of herstel van dit kernmicrobioom, bijvoorbeeld door poeptransplantaties, effectief is in de behandeling van IBD.”
Geurprofielen
Daarnaast onderzocht De Meij of de geur van ontlasting bij zieke kinderen verschilt van die van gezonde kinderen. Hij gebruikte een elektronische neus (eNose) om aan de ontlasting te ‘ruiken’ van kinderen met IBD. De eNose kan zogenoemde vluchtige organische componenten (VOCs), geproduceerd door darmbacteriën, ruiken. De VOCs reflecteren niet alleen de samenstelling maar ook de functie van darmbacteriën. De Meij: “Zowel tijdens actieve ziekte als bij IBD-patiënten bij wie de ziekte onder controle is, konden we de geurprofielen nauwkeurig onderscheiden van geurprofielen van gezonde kinderen.
Vroegtijdig opsporen
Deze snelle en weinig belastende geuranalyse heeft veel potentie om ziekten vroegtijdig op te sporen en dus eerder te behandelen. Niet alleen IBD, maar ook darmontstekingen en bloedvergiftiging bij couveusekinderen,. De eNose-technologie kan aan het bed of in de spreekkamer worden gebruikt, en in de toekomst mogelijk zelfs ingebouwd worden in mobiele telefoons, zodat ziekten thuis gemonitord kunnen worden.
