Kinderen worden vooral dikker van ongezond eten en veel minder dan van te weinig bewegen. Dat is één van de conclusies uit een onderzoek onder Shuar-kinderen uit het Ecuadoraans Amazonegebied.

Ongezond eten en te weinig beweging zijn samen de oorzaak van jeugdobesitas. Maar klopt het wel dat die twee even schuldig zijn? Nee, zeggen Amerikaanse onderzoekers na een lang verblijf bij het Shuar-volk aan de Amazone. Dit onderzoek, waarover foodlog.nl  bericht, geeft volgens de auteurs voor het eerst goed onderbouwd bewijs dat vooral de veranderende eetgewoonten van kinderen de jeugd obesitas-epidemie aanjagen, en niet de afnemende lichamelijk activiteiten. Hun bevindingen verschenen in The Journal of Nutrition van januari.

Platteland versus stad

De onderzoekers kregen toestemming om 77 kinderen tussen 4 en 12 jaar oud van de Shuar-bevolking te volgen en grondig te onderzoeken. Drieënveertig van de onderzochte kinderen leefden nog geheel ouderwets ruraal, de andere 34 ‘peri-urbaan’, waar stad en platteland in elkaar overgaan.

De stedelingen waren beduidend dikker dan de plattelanders. Van de stadse kinderen was een derde te zwaar, van de anderen niemand. Dat is niet verwonderlijk, dit wordt wereldwijd geobserveerd bij verstedelijking en verwesterlijking van traditionele (eet)gewoonten.

Wat wel opmerkelijk was, is dat de kinderen in beide groepen evenveel energie verbruikten, ondanks dat de traditioneel levende kinderen uren langer per dag actief zijn. Ook verbruiken ze zelfs evenveel energie als Amerikaanse kinderen, van wie de onderzoekers vergelijkbare gegevens hadden.

Infecties

Het verschil in de hoeveelheid en de kwaliteit van het eten mag dan het verschil in lichaamsgewicht verklaren, daarmee is de belangrijkste vraag nog niet beantwoord. Hoe komt het dat de actievere rurale kinderen, die mogelijk minder energie innemen maar zelden ondervoed zijn, toch evenveel energie verbruiken als de minder actieve stadse kinderen, die meer te eten krijgen?

Daar heeft co-auteur en senior onderzoeker Herman Pontzer een theorie over, The Exercise Paradox. De mens heeft gedurende de evolutie een mechanisme ontwikkeld om energie toe te wijzen aan lichaamsprocessen die het het hardst nodig hebben. Als er veel energie naar lichaamsbeweging gaat, kan er minder naar bijvoorbeeld groei of het immuunsysteem gaan.

De rurale kinderen hadden vaker last van infecties, gemeten aan ontstekingsfactoren in hun bloed, wat ook veel energie voor het afweersysteem vergt. Kinderen die opgroeien onder hygiënische omstandigheden hebben die energievraag niet, die energie is dan beschikbaar voor andere processen, of wordt opgeslagen als vet in reserve. Velen van de rurale kinderen waren ook te klein voor hun leeftijd, er was te weinig energie voor hun groei beschikbaar.

Voedselverandering

Maar de onderzoekers zijn er uitgesproken over: niet lichamelijke activiteit maar een veranderend dieet stuurt het dik worden van kinderen. Ze denken dat wat zich aan de Shuar-kinderen voltrekt die in de stad gaan wonen, in een andere ‘markt’ zoals ze het noemen, algemeen voorkomt bij urbanisatie en industrialisatie: Lichaamsbeweging is wel om andere redenen heel belangrijk voor opgroeiende kinderen, willen de onderzoekers wel benadrukken. Meer en preciezer onderzoek moet hun bevindingen over het energieverbruik en de toewijzing van energie in het lichaam verduidelijken.

Bron: foodlog.nl

Zie ook:
Medische grondslag vaak oorzaak ernstige obesitas bij kinderen
Vooral zitten voor tv draagt bij aan ontwikkelen van obesitas

Vakblad Vroeg is er voor professionals die werken in de geboortezorg en met kinderen tot zeven jaar en hun ouders. Een abonnement kost slechts €28,- per jaar.

Ontdek ons VROEG-magazine

Vakblad Vroeg is er voor professionals die werken in de geboortezorg en met kinderen tot zeven jaar en hun ouders. Sleutelwoorden zijn preventie, vroegtijdige onderkenning en vroeghulp. Ons kwartaalmagazine biedt achtergrond en verdieping. Een abonnement kost slechts € 28,- per jaar.

Meld je aan voor de nieuwsbrief

Meld je aan voor de nieuwsbrief

Op de hoogte blijven van alle ontwikkelingen op het gebied van de geboortezorg en de zorg rond het jonge kind en zijn ouders? Schrijf je dan in voor onze wekelijkse nieuwsbrief. Deze verschijnt iedere dinsdagochtend.

"*" geeft vereiste velden aan