Neonatologie Muziektherapie is een nog vrijwel onbekend fenomeen in het zorgaanbod aan te vroeg geborenen. Jammer, want voor baby’s én ouders gaat hier een belangrijke heilzame werking van uit. Een artikel in Vakblad Vroeg, nu online, toont de meerwaarde overduidelijk aan.
Muziektherapie kan zowel de prematuur geboren kindjes als de ouders helpen. Muziek maakt slim en zorgt voor meer langebaanverbindingen in de hersenen. Daarbij zorgt het toevoegen van klank en melodie aan gesproken taal ervoor dat er op heel veel verschillende plekken in het brein appèl wordt gedaan en niet alleen op de centra betrokken bij gesproken taal.
Significante invloed
Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat muziektherapie significante invloed heeft op de fysiologische stabiliteit van prematuren vanaf 28 weken zwangerschap. Muziek wordt door het hele systeem beleefd en verbonden. Dit zorgt ervoor dat het onderontwikkelde premature brein meer mogelijkheden krijgt tot het ontwikkelen van synapsen en meer centra gestimuleerd worden wat groei en ontwikkeling bevordert. Niet alleen verbetert de zuurstofsaturatie, ook is er sprake van een stabielere hartactie en ademhaling. Verder verlaagt de therapie stress, verbetert het diepe slaap en leidt het tot afname van huilen. Op de lange termijn draagt muziektherapie bij aan de voedingsbereidheid van het kindje en dus aan de toename van gewicht, waardoor de opnameduur korter kan worden. Muziek toegepast door ouders versterkt bovendien de ouder-kindbinding en maakt een verbeterde interactie en hechting mogelijk. Gezien de meerwaarde is Neonatologie Muziektherapie in onder meer Duitsland en Amerika al jaren onderdeel van het zorgaanbod op de afdelingen neonatologie. Nederland is hier echter nog onbekend mee.
Pilotstudie ‘Valse Start’
Het nabootsen van geluiden uit de baarmoeder is gedurende een pilotstudie, getiteld ‘Valse Start’, gecombineerd met zelf zingen voor je kind. Hierbij werd een aantal instrumenten gebruikt: het geluid van de ‘Oceaandrum’ lijkt op de bloeddoorstroming van de moeder en het geluid van de ‘Gato Box’ (slitdrum) op de hartslag. Deze instrumenten werden adaptief bespeeld, dat wil zeggen aangepast aan de ademhaling en hartslag van de pasgeborene. Daarnaast leerden ouders hun kind toe te zingen met de naam tijdens het kangoeroën. Hierbij kan het kind de trilling en klank ook via de borstkast ervaren, wat de positieve effecten van kangoeroën versterkt. Het gevoel van ouders voor hun kind kreeg aandacht door een zelf gekozen of speciaal voor hen gemaakt lied, begeleid met gitaar en zacht stromende klanken van de ‘Sansula’ (duimpiano). Video-interactiebegeleiding aan de ouders maakte eveneens onderdeel uit van de pilot.
Tijdens dit onderzoek werd gebruik gemaakt van zowel directe observaties van ouders en kind tijdens de sessies als van video-observaties en fysieke meetwaarden op de monitor van de kinderen. Daarnaast zijn na elke sessie observatielijsten ingevuld door de betrokken ouders en het medisch personeel.
Bevindingen
Na in totaal 29 sessies vond het overgrote deel (93%) van zowel ouders als personeel dat het toepassen van muziek en muziektherapeutische sessies een waardevolle verrijking is van de zorg aan de pasgeborene. Ouders gaven aan dat zij zich meer verbonden voelden met hun kind en dat de sessies een belangrijk moment waren voor de hechting. Daarnaast voelden zij zich bekrachtigd in hun natuurlijk ouderschap. Verpleegkundigen gaven op hun beurt aan dat ouders er zichtbaar meer ontspannen en gelukkig uitzagen na een sessie en onderstreepten de positieve effecten op de hechting. Bijkomend effect was dat men aangaf dat de sessies de sfeer op de afdeling ten goede kwam en de dagelijkse zorg op de afdeling niet verstoorden. Ook was er een positief effect merkbaar op het algemene geluidsniveau. Tot slot werden positieve effecten geobserveerd bij de baby’s zelf. Zij waren meer ontspannen en rustiger, hadden een diepere ademhaling en reageerden duidelijk op de stemmen van hun ouders.
Verder lezen?
Dit bericht is een ingekorte versie van een artikel van de hand van Mariska Köhne-Krab, Neonatologie Muziektherapeut, in Vakblad Vroeg. Klik hier voor de pdf van het gehele artikel. De auteur heeft ook een website, met daarop onder meer aanvullende informatie over de pilotstudie: www.mariskakrab.nl
Over Vakblad Vroeg
Vakblad Vroeg biedt inspiratie en verdieping voor alle professionals die zich bezighouden met de ontwikkeling van het kind vanaf het moment van conceptie tot ongeveer 7 jaar. Lees verder >
