Recensie ‘Het vierde trimester’ door Esther van Bloemen-Bartels
Dit boek biedt praktische adviezen om vrouwen te ondersteunen bij het herstel tijdens de kraamtijd. Niet alleen fysiek, maar ook emotioneel, relationeel en spiritueel. ‘Het vierde trimester is niet alleen een aanrader voor zwangeren en pas bevallen moeders, maar ook voor professionals die werken in de geboortezorg. Zij worden geprikkeld om op een meer holistische wijze te kijken naar de zwangerschap, geboorte, bevallen en de eerste maanden, jaren van een jonge moeder.
Met name door de Amerikaanse vakliteratuur kennen we de term ‘het vierde trimester’ al enige tijd in Nederland en België. Onder andere kinderarts Harvey Karp refereert nog wel eens naar deze eerste drie maanden na geboorte. Vergeleken met andere jongen in het zoogdierenrijk, is het babybrein in deze periode eigenlijk nog niet klaar om geboren te worden.
Vierde trimester of kraamtijd
In onze contreien is het woord ‘kraamtijd’ veel bekender. Op internetpagina’s als wikipedia, encyclo en zelfs bij de KNOV heeft men het over de eerste acht tot tien dagen na geboorte. De titel en ondertitel van dit boek – Het vierde trimester – jouw gids voor de kraamtijd voor lichamelijk herstel, emotionele balans en hernieuwde vitaliteit – kunnen gezamenlijk dus voor wat verwarring zorgen. En dat is jammer, want de achterkant van dit prachtige boek leert ons al snel dat het gaat over de overgangsperiode die wel een aantal maanden tot een paar jaar kan duren.
Uniek boek
Het boek is tamelijk uniek in zijn soort. Het gaat hier om een holistische gids, die (zwangere) vrouwen helpt bij de transitie op emotioneel, spiritueel en fysiek vlak om bewust te kunnen genieten van het moederschap. Fysieke veranderingen worden prachtig weergegeven door een flink aantal anatomische tekeningen, maar ook praktisch met bekkenbodemoefeningen. Spirituele informatie vind je vooral terug in enkele mindfulness oefeningen en de hoofdstukken/alinea’s over de ayurvedische geneeskunst of zoals de schrijfster, Kimberly Ann Johnson, zelf liefkozend noemt: het wetenschappelijke zusje van yoga. Emotionele veranderingen komen als eerste aan bod in het hoofdstuk ‘Je emoties in balans brengen’ waar het tweede deel van het boek mee aftrapt.
Het boek is opgebouwd uit drie delen: 1: voorbereiden op het vierde trimster, 2: genieten van het vierde trimster en 3: voorbij het vierde trimster. Daarnaast zijn er enkele waardevolle bijlagen, waaronder het kraamplan. Dit borduurt voort op het al alom bekende bevallingsplan. En het berust op de vijf universele kraambehoeften welke volgens de auteur in alle werelddelen aan pas bevallen vrouwen worden/werden geboden. Het gaat dan om een uitgebreide rustperiode, voedzaam eten, liefdevolle aanraking, de aanwezigheid van wijze vrouwen en tot slot contact met de natuur.
Aandacht voor seksuele aspect
Wat het boek verder uniek maakt is de aandacht voor het seksuele aspect. De schrijfster geeft aan een brug te willen slaan tussen de werelden van het baren, seks en trauma. Er is een flinke paragraaf over seks in het algemeen en specifiek na de bevalling. Verder schroomt Johnson niet haar eigen bevalling- en kraamtijdverhaal met je te delen.
Tot slot geeft ‘Het vierde trimester’ praktische adviezen als er sprake is van een bevalling ‘die heling behoeft’. Overeenkomsten en verschillen in allerlei bevallingsrituelen en culturen komen aan de orde, zonder te vervallen in een enorm spirituele zweverigheid. Hopelijk gaan we dit boek later bestempelen als dé kick-off voor de kraamrevolutie. En wel zo dat we terugkomen op ‘ons geloof’ dat technologie betrouwbaarder is dan de natuur. Want laten we wel wezen: we zijn gewend geraakt aan een zeker niveau van gemak, dat ieder ongemak abnormaal doet lijken.
Esther van Bloemen-Bartels is Babyverpleegkundige/ IMH consulent i.o. en lid van de DAIMH.
