De gevolgen van ‘een ongelukkige verjaardag’ zijn groot. Het behoren tot de jongste leerlingen in de klas is vergelijkbaar met het afkomstig zijn uit een arm huishouden en heeft een negatief effect op het welzijn en de gezondheid. De jongste kinderen zijn gemiddeld ook duidelijk kleiner, minder sterk en, globaal, minder matuur.
Dat blijkt uit de onderzoeksbevindingen van arbeidseconoom Stijn Baert (UGent) en twee Italiaanse collega’s, verschenen in het interdisciplinaire vaktijdschrift Economics and Human Biology, en waarover professor Baert de belangrijkste bevindingen toelicht op eoswetenschap.eu. Eerder onderzoek heeft uitgewezen dat de jongste kinderen in de klas minder goede cijfers halen. Ze doen het ook sportief minder goed, wat ervoor zorgt dat ze minder opgemerkt worden door talentscouts. In allerlei sporten is inmiddels vastgesteld dat jongeren uit bepaalde kwartalen van het jaar hierdoor een veel grotere kans hebben om door te breken. Het onderzoeksartikel voegt hieraan toe dat deze ‘relatieve leeftijdseffecten’ zich ook uiten in de mate waarin kinderen zich goed in hun vel voelen en in hun gezondheid. Daartoe lieten de onderzoekers state-of-the-art econometrie los op data omtrent 380.000 jongeren uit 32 landen van de World Health Organization (WHO).
Negatieve effecten
Concreet vonden zij een negatief effect van jonger te zijn binnen de klas op elk van de vier bestudeerde uitkomsten: algemene levenstevredenheid, algemene (zelfgerapporteerde) gezondheid, psychosomatische klachten en overgewicht. De gemeten effecten zijn niet enkel statistisch significant, maar ook best groot. Om de omvang van deze resultaten in perspectief te plaatsen, hebben we aangetoond dat de effecten van de relatieve leeftijdsverschillen op levenstevredenheid en gezondheid bij kinderen vergelijkbaar zijn met de effecten van hun sociaaleconomische afkomst. Met andere woorden, het behoren tot de jongste leerlingen in de klas of afkomstig zijn uit een arm huishouden heeft vergelijkbare effecten.
Gevolgen
Wat bovendien opvallend is, is dat deze relatieve leeftijdseffecten amper uitdoven: de achterstand in gezondheid is tot minstens de leeftijd van zestien zichtbaar, terwijl de achterstand in levenstevredenheid naarmate scholieren ouder worden alleen maar afneemt. in landen waar opdelen van scholieren in verschillende onderwijstrajecten op latere leeftijd begint. Op die manier kan ‘een ongelukkige verjaardag’ verstrekkende gevolgen hebben. Welzijn op jonge leeftijd beïnvloedt welzijn op latere leeftijd. Bovendien blijkt uit eerder onderzoek dat wie zich beter in haar/zijn vel voelt meer productief is, minder afwezig is op de werkplek en beter kan samenwerken met anderen in de professionele context.
Gezien de resultaten pleiten de onderzoekers voor het instellen van ‘afkappingsmomenten’ om klassen in te delen.
Meer informatie omtrent het onderzoek kan, voor wie toegang heeft tot Economics and Human Biology, gelezen worden in het gepubliceerde onderzoeksartikel of, open source, in een eerdere versie als discussieartikel.
Stijn Baert is professor arbeidseconomie aan de Universiteit Gent. Hij focust daarbij op de overgang van school naar werk (waar dit onderzoek bij aansluit), arbeidsmarktdiscriminatie en werk en gezondheid. Op zijn homepagina staan Nederlandse samenvattingen van de meeste van zijn onderzoeksartikels. Hij deelt ook regelmatig onderzoeksbevindingen via Twitter.
Bron: eoswetenschap.eu
