Waarom hebben gebaren een positieve invloed op de woordenschat van jonge kinderen? Die vraag staat centraal in onderzoek van Anika van der Klis. Zij is een van de onderzoekers die promoveert bij YOUth. Dat betekent dat zij data, die via YOUth verzameld worden, voor haar onderzoek gebruikt. Maar wat onderzoek je met YOUth-data en hoe gebruik je die data precies?
YOUth is een groot, langlopend onderzoek dat kinderen volgt van zwangerschap tot volwassenheid. Het is een initiatief van de Universiteit Utrecht en het UMC Utrecht. Het resultaat: een grote dataset, waarmee onderzoekers in de toekomst allerlei vragen over kinderontwikkeling kunnen beantwoorden.
Anika van der Klis promoveert op het onderwerp taalontwikkeling bij de faculteit Geesteswetenschappen. Op de site van Youthonderzoek licht ze haar onderzoek toe. “Ik ben als taalwetenschapper op dit project gekomen. Het leuke aan YOUth is dat ik mag samenwerken met veel verschillende mensen. Hele andere disciplines, maar je leert ontzettend veel van elkaar.” YOUth is een zogenaamd multidisciplinair onderzoek. Dat betekent dat wetenschappers met verschillende expertises, elk vanuit hun eigen vakgebied, naar de ontwikkeling van kinderen kijken.
Dit is een koe
Binnen haar expertise taalontwikkeling doet Anika onderzoek naar de woordenschat bij kinderen. Het is bekend, dat kinderen waarvan ouders veel gebaren gebruiken terwijl ze spreken, een grotere woordenschat hebben. Als vader of moeder tijdens het voorlezen bijvoorbeeld een plaatje aanwijst – ‘dit is een koe’ – dan kan dat handgebaar net even dat extra klikje maken bij het kind. Anika wil onderzoeken waarom die gebaren een positief effect hebben op de woordenschat van een kind.
Ouder-kind interactie
Voor haar onderzoek gebruikt Anika de gegevens van de ouder-kind interactie van de baby’s van 5 en 10 maanden. De vraag die Anika probeert te beantwoorden is: heeft de lichaamstaal van ouders een voorspellende waarde op de woordenschat op latere leeftijd, en verschillen ouders onderling in het gebruik van hun lichaam tijdens communicatie? “Ik kijk niet alleen naar hoe ouders hun stem gebruiken tijdens het spelen en voorlezen maar ook naar de rol van bijvoorbeeld gezichtsuitdrukkingen, oogcontact en handgebaren. De baby’s komen met 3 jaar weer terug en maken dan taaltesten. Zo kan ik zien hoe groot de woordenschat van het kind is.”
De inzichten die onderzoekers op doen via YOUth, maken de kennis over taalontwikkeling weer een beetje completer. “We hopen ouders straks beter advies te kunnen geven, zodat zij zelf de taalontwikkeling van hun kind kunnen stimuleren.” Dit is met name interessant in situaties, waarin hulpverleners van te voren al verwachten dat een kind zal opgroeien met een taalachterstand. “Het hoeft niet ingewikkeld te zijn: alle interactie heeft naar alle waarschijnlijkheid een positief effect.”
Lees hier het hele interview met Anika op de site van YOUth.
