Zonder woorden is een prentenboek over Kleine Egel. Hij gaat voor het eerst naar school, maar hij praat nog niet. Dat maakt hem onzeker. Gelukkig is daar Aap, die hem helpt om op een andere manier contact te maken. Samen ontdekken ze dat je ook zonder woorden kunt laten zien wat je voelt. De andere dieren leren dat ook, en zo voelt Kleine Egel zich steeds meer op zijn gemak.
Dit boek gaat over kinderen die (nog) niet praten. Dat kan komen door verlegenheid, een taalachterstand, meertaligheid of een andere reden. Het verhaal laat zien hoe belangrijk het is dat kinderen zich veilig voelen en dat er ruimte is voor andere manieren van communiceren.
Vormgeving en illustraties
Het boek ziet er mooi uit. Het is stevig en heeft grote, kleurrijke tekeningen. De dieren zijn goed herkenbaar en hun gezichtsuitdrukkingen vertellen veel. De tekst is kort en duidelijk, en past goed bij jonge kinderen. Daardoor is het fijn om voor te lezen en samen te bekijken.
Wat kun je ermee in de praktijk?
Achterin het boek staan extra opdrachten, zoals een gevoelsthermometer, een gebarenspel en een emotiekompas om te gebruiken om met kinderen te praten over hun emoties. Die kun je gebruiken in de groep of één-op-één met een kind.
Voor wie is het geschikt?
Het boek is bedoeld voor kinderen vanaf ongeveer 3 jaar. Het is geschikt voor de kinderopvang, peutergroepen, logopedie en ook voor ouders.
Hoe lees je het?
Je leest het boek voor in een ontspannen sfeer, samen met een kind of in een kleine groep. Om te kunnen praten over je emoties moet je je als kind wel veilig voelen. Na het lezen kun je de opdrachten gebruiken om verder te praten of te spelen. Doordat er meerdere verwerkingsopties zijn kun je het boek meerdere keren lezen en variëren in je verwerking.
Over de schrijver
In de inleiding vertelt Sanne over haar ervaringen met NmG, Nederlands met Gebaren. Vanuit deze ervaringen ontwikkelde zij zich tot trainer Baby- en kindergebaren. Met gebaren kunnen kinderen nog voordat ze kunnen praten hun behoeften en gevoelens uitdrukken, zoals “dorst”, “bang” of “nog een keer”. Dit voorkomt frustratie en huilbuien. Gebaren ondersteunen het taalbegrip en activeren beide hersenhelften. Dit helpt bij het leren van nieuwe woorden en het ontwikkelen van taalvaardigheid. Kinderen die gebaren gebruiken, gaan vaak ook eerder praten.
Conclusie
Zonder woorden is een warm en bruikbaar boek voor iedereen die werkt met jonge kinderen. Het helpt je om beter te kijken naar wat een kind voelt, ook als het dat niet in woorden kan zeggen. Een aanrader voor in de praktijk!
Auteur: Sanne van Mulligen
Illustrator: Daniëlle Schothorst
Uitgeverij: Clavis, 2025
Over de recensent:
Christine ten Kate is een bevlogen en veelzijdige professional in de kinderopvang- en onderwijssector. Al jarenlang zet zij zich in de sector in als zelfstandig trainer en docent in het MBO. Vanuit haar expertise leidt ze pedagogisch professionals op, geeft zij trainingen zoals VVE Piramide, Speels Leren en Top BSO en ontwikkelt ze lesmateriaal.
Haar missie is: Pedagogisch professionals begeleiden zodat zij vanuit kennis en deskundigheid kinderen een veilige, liefdevolle en stimulerende omgeving kunnen bieden.

