IMH – Infant Mental Health – staat vrij vertaald voor de psychische gezondheid van jonge kinderen en zorgt voor een solide basis. Juist daarom is aandacht hiervoor in de kinderopvang van wezenlijk belang, stelt orthopedagoog Nanniek Bijen. “Werken vanuit dit perspectief betekent dat je gerichter kunt inspelen op de behoeften van een jong kind. Dit gebeurt door naast de ouders te gaan staan en elkaar aan te vullen en te versterken.” Over dit onderwerp verzorgt zij op 29 september een deelsessie tijdens het online congres ‘Kinderopvang en Onderwijs’ van VROEG.

Nanniek Bijen: “IMH biedt openingen om veel beter aan te sluiten bij de behoeften van jonge kinderen”

Nanniek Bijen: “IMH biedt openingen om veel beter aan te sluiten bij de behoeften van jonge kinderen”

Wat houdt IMH in?
“Vanuit de IMH-gedachte neem je de ouder-kindrelatie als uitgangspunt om gedragspatronen van baby’s, peuters en kleuters te verklaren. Het gaat om een combinatie van het rijpen van de hersenen, lichamelijke ontwikkeling en vertrouwen krijgen in de mensen om je heen. Centraal staat het plezierig in contact zijn met elkaar, het afstemmen en aanvoelen wat een ander nodig heeft. Het mooie aan IMH vind ik dat het geen blauwdruk of meetlat is van hoe het moet zijn. Elk persoon, elke interactie en relatie is anders. Het hoeft niet perfect, zolang de basis maar goed genoeg is.”

Welke rol speelt IMH binnen de kinderopvang?
“De meerwaarde van IMH binnen de kinderopvang zit voor mij in het kijken naar kinderen, hun ouders en de relatie die hier zichtbaar is. Daarbij wordt het gedrag niet verklaard vanuit het kind of de situatie op de groep, maar hoe dat zich gevormd heeft door de thuissituatie. In de kinderopvang kun je dit ook vertalen naar de relatie tussen een kind en pedagogisch medewerker. Wat zie je voor je gebeuren? Hoe ziet de relatie er uit? Wat neemt het kind mee vanuit zijn of haar opvoeding? Hoe stem je af op een kind? Dit biedt aangrijpingspunten voor de begeleiding zodat een kind zich zo optimaal mogelijk kan ontwikkelen.”

‘Werken vanuit IMH zorgt voor betere samenwerking tussen pedagogisch medewerker, kind en ouders’

“Vanuit IMH kun je ook de rol als pedagogisch medewerker anders vormgeven. Ben je er alleen voor het kind of ook voor de ouders? Durf je te vragen hoe het thuis gaat? Hoe kan je naast de ouder gaan staan in plaats van het over te nemen? Hoor je echt wat deze ouder van jou vraagt, zonder daar een oordeel over te hebben? Oftewel, hoe versterk je de relatie tussen ouder en kind? Het werken vanuit de IMH-gedachte kan zorgen voor een betere samenwerking tussen de pedagogisch medewerker met zowel kinderen als ouders.”

Kun je dit toelichten?
“Op één van de locaties waar ik aan verbonden ben, stond onlangs een teamvergadering in het thema van de cirkels van veiligheid en het interactieproces tussen ouder en kind. Alleen al het duiden van de cirkels en het kunnen verklaren wat je ziet, kan je helpen in het kijken naar kinderen. Je leert hun binnenwereld beter begrijpen. Na deze vergadering merkte ik bij de pedagogisch medewerkers een andere manier van kijken naar kinderen en hun ouders. Maar ook was er reflectie op zichzelf in hun rol als pedagogisch medewerker. Wat zijn jouw cirkels van veiligheid en wat neem je mee naar je werk vanuit jezelf?”

[su_note note_color=”#def5ff” radius=”0″] Op 29 september verzorgt Nanniek Bijen over dit onderwerp een lezing tijdens het online congres ‘Maatwerk in Kinderopvang en Onderwijs’ van VROEG. Alle informatie over het programma en de deelnamemogelijkheden staat op de congreswebsite: klik hier [/su_note]

“Of neem het inzetten van mentaliseren. Dit houdt het kijken door de ogen van een ander in, waardoor je zijn of haar binnenwereld leert begrijpen. We zijn op de grond gaan zitten om vanuit die positie de initiatieven van de kinderen te volgen. Waarbij we ons constant afvragen: ‘Wat denkt het kind?’ ‘Wat voelt het kind?’ ‘Wat gaat er door het kind heen?’ Op die manier naar jonge kinderen kijken biedt openingen om veel beter aan te sluiten bij de behoeften. Ook wordt bepaald negatief gedrag na het samen kijken anders gelabeld.”

Hoe luidt in dit verband je hartenwens?
“Ik gun elk jong kind een zo prettig mogelijke omgeving om op te groeien en zich te ontwikkelen. Waar er oog is voor wat de ander nodig heeft en er gezocht wordt naar afstemming. Waarbij we weten dat het niet perfect hoeft. Vanuit onderzoek is gebleken dat er in de communicatie zo’n 70% mis gaat, mismatches noemen we dat. Het kunnen en willen repareren van deze mismatches is juist het belangrijkste en hetgeen waar we wat van leren. In mijn deelsessie op 29 september tijdens het online congres ga ik hier dieper op in, met als rode draad de basishouding van waaruit je naar de relatie tussen een kind en opvoeder kijkt om die te versterken. In mijn uitleg over de achtergronden van IMH zal ik aan de hand van casuïstiek en praktijkvoorbeelden telkens koppelingen maken naar de praktijk van alledag in de kinderopvang.”

Programma congres ‘Maatwerk in Kinderopvang en Onderwijs’ >

Orthopedagoog Nanniek Bijen was tot 2018 werkzaam als leerkracht, intern begeleider en bouwcoördinator binnen het regulier basisonderwijs. Momenteel werkt zij als orthopedagoog bij het Expertisecentrum Jonge Kind. Vanuit dit centrum is zij verbonden aan verschillende kinderdagverblijven, peuterspeelzalen en gastoudergezinnen in de gemeente Hengelo. Samen met haar collega’s ondersteunt zij kinderopvangorganisaties in hun kwaliteitsontwikkeling en als er sprake is van zorg bij jonge kinderen.

Vakblad Vroeg is er voor professionals die werken in de geboortezorg en met kinderen tot zeven jaar en hun ouders. Een abonnement kost slechts €28,- per jaar.

Ontdek ons VROEG-magazine

Vakblad Vroeg is er voor professionals die werken in de geboortezorg en met kinderen tot zeven jaar en hun ouders. Sleutelwoorden zijn preventie, vroegtijdige onderkenning en vroeghulp. Ons kwartaalmagazine biedt achtergrond en verdieping. Een abonnement kost slechts € 28,- per jaar.

Meld je aan voor de nieuwsbrief

Meld je aan voor de nieuwsbrief

Op de hoogte blijven van alle ontwikkelingen op het gebied van de geboortezorg en de zorg rond het jonge kind en zijn ouders? Schrijf je dan in voor onze wekelijkse nieuwsbrief. Deze verschijnt iedere dinsdagochtend.

"*" geeft vereiste velden aan