Investeer in het in verbinding komen na een vroeggeboorte, drukt Irene Mol zorgverleners rond jonge gezinnen op het hart. “Nu zijn de ogen vooral gericht op de baby, maar dat is niet genoeg. Er is namelijk niet alleen sprake van een premature baby, maar ook van prematuur ouderschap en van een premature hechtingsrelatie.” Een kansrijke start is er enorm bij gebaat indien oog is voor het herstel van de emotionele verbinding tussen baby en ouders. “Taal speelt hierin een belangrijke rol. Door de juiste woorden kunnen ouders en hun jonge kind geholpen worden de weg naar elkaar te vinden.”
Irene wijst erop dat al vanaf de conceptie de band start tussen de aanstaande ouders en hun baby. “Net als de biologische ontwikkeling heeft de psychologische duur van de zwangerschap negen maanden nodig. En dan word je dus door zo’n vroeggeboorte overvallen.” Om die reden is er aandacht nodig voor zowel de baby als de ouders. “Voor beiden brengt de te vroege komst veel stress met zich mee. Te meer daar de ziekenhuisomgeving direct na de geboorte het lastig maakt om in verbinding te komen met je kindje. Dit alles bij elkaar trekt een enorme wissel op het jonge gezin. Let daar terdege op, luidt mijn advies. De band tussen ouders en hun baby komt lang niet altijd vanzelfsprekend op gang. Zowel de baby als zijn ouders zitten dan niet lekker in hun vel.”
Achtbaan
Hoe kan dit verbeteren? “In de eerste plaats door in het ziekenhuis veel aandacht te besteden aan ouders in de regie te brengen en ook de baby woorden te geven voor alle handelingen die hij ondergaat. Maar in mijn lezing ga ik vooral in op de periode waarin ouders en kind thuisgekomen zijn. Dan heb je als ouder en baby een hectische periode achter je liggen. Eenmaal thuis komt vaak de emotionele impact van de vroeggeboorte als een soort van achtbaan opnieuw over ouders en kind heen. Het helpt een gezin vooruit wanneer al die emoties uitgesproken worden. Daarmee creëer je verbinding. En dat geeft ruim baan om die nieuwe start te maken.
Zeg het met woorden
Irene benadrukt de noodzaak om hier in de begeleiding van deze gezinnen oog voor te hebben. “Sta stil bij de emoties. Dit kan door taal te geven, zowel aan de ouders als het kind, over hoe zwaar de periode is geweest die nu achter hen ligt. Sowieso speelt taal in het begeleiden van een gezin na een vroeggeboorte een betekenisvolle rol. “Kies je woorden zorgvuldig, want taal kan het ook zwaarder maken. Door bijvoorbeeld te zeggen hoe angstig het allemaal was, beklemtoon je de problematiek. Maar ook de baby heeft taal nodig voor wat hij of zij heeft meegemaakt. Die heeft een eigen verwerking nodig. Baby’s laten dat ook heel erg zien. Niet met woorden natuurlijk, maar met hun lijfje of door te huilen of heel gespannen te zijn. Geef daar woorden aan. Taal kan echt verbinden door ouders en kind een gevoel van saamhorigheid te geven. Je kunt zoveel voor deze gezinnen betekenen door met woorden stil te staan bij hun geschiedenis en hen in de verwerking hiervan te ondersteunen.”
Drs. Irene Mol is GZ-psycholoog/orthopedagoog-generalist en Infant Mental Health specialist DAIMH. Zij werkt als GZ-psycholoog en IMH-specialist bij het behandel- en kenniscentrum van Stichting Kinderleven. Daarnaast is zij docent bij King Nascholing op het gebied van de IMH.
Interview: Vakblad VROEG
