Elke grote levensverandering is een potentiële bron van veel stress. Voor de transitie naar ouderschap geldt dit des te meer. Vader of moeder worden verandert ons leven immers volledig. Dit dient op het netvlies te staan van iedere zorgprofessional die met aanstaande en prille ouders werkt.
Minke den Heijer
Ouderschap maakt kwetsbaar. Dat stelde Alice van der Pas in haar ouderschapstheorie. Elke ouder wil de best mogelijke ouder zijn, maar niemand kan het perfect doen. Aanstaand ouderschap en pril ouderschap maakt misschien nog wel extra kwetsbaar, omdat de ouderschapsgevoelens en ouderschapstaken nieuw zijn. Praktische en emotionele prioriteiten verschuiven. Onze relaties veranderen. Gevoelens van liefde, angst, schuld, kwetsbaarheid en verantwoordelijkheid krijgen een nieuwe diepere betekenis.
Gevolg is dat deze groep zich vaak verhoogd onzeker voelt. Het contact met het sociaal netwerk, waar wij als zorgprofessionals deel van uitmaken, is om deze reden extra belangrijk. Prille ouders zijn gevoelig voor onze adviezen en benadering van hun omgeving.
Impact omgeving
Prille ouders zoeken houvast. Ze zoeken naar manieren om invulling te geven aan de nieuwe taken die hen ten deel vallen. Veel ouders zullen deze houvast vinden bij hun eigen ouders, familie en vrienden. Media, zoals websites, forums, televisieprogramma’s en tijdschriften zijn andere plekken waar informatie wordt vergaard. Maar de impact van professionals is ook erg groot. We hebben misschien toch nog wel meer impact dan we zelf soms denken. De woorden van zorgprofessionals galmen vaak nog jaren door in de hoofden, harten en verhalen van ouders.
Wankele bouwstenen
Prenatale- en postnatale stress bij vaders en moeders wordt geassocieerd met negatieve uitkomsten bij de baby. Voorbeelden zijn verhoogde kans op angst-, stemmings- en gedragsstoornissen. Ook het hechtingsproces tussen ouder(s) en kind komt dan onder druk te staan. Deze emotionele processen vormen de eerste, in dit geval wankele, bouwstenen van de ontwikkeling elke baby. Aandacht hiervoor levert gezondheidswinst op. Voor ouders en voor hun baby’s.
Rol professionals
Professionals kunnen op verschillende manieren steunend zijn bij pril ouderschap. Ik noem:
In hun kracht zetten
Begin jouw zorg niet met het geven van adviezen. Besef je telkens als je met (aanstaande) ouders in gesprek bent, dat zij kwetsbaar en onzeker zijn over hun ouderschap. Luister naar hun verhaal. Vraag hoe zij de situatie zelf zien en wat hun intenties en oplossingen zijn. Je kunt meedenken en uiteindelijk een advies geven als dat nodig is. Wanneer je begint met een advies is dit niet helpend om de ouders in hun kracht te zetten en voelen ouders zich vaak niet gehoord.
Goede ouderervaringen
Vraag naar wat er goed gaat. Als professionals dealen we vaak met problemen. Door te vragen aan prille ouders wat er goed gaat, focus je je niet alleen op wat er mis is. Je zet ouders hierdoor meer in hun kracht. Het helpt bij het versterken van het broze zelfvertrouwen van deze doelgroep. Dit zelfvertrouwen hebben zij nodig om op een positieve manier het contact met hun baby aan te gaan.
Positieve bewoordingen
Kies positieve bewoordingen voor jouw observaties. Een aantal real life voorbeelden:
Niet: “Ik kan het niet aanzien als ouders hun baby op die manier vasthouden”
Maar wel: “Probeer je baby eens zo vast te houden, dan ondersteun je het lijfje volledig en dat is prettig voor jullie allebei”
Bij gretig, onrustig happen aan de borst, niet: “Het is net een kleine piranha”
Maar wel: “Hij wil heel graag bij je drinken, je hebt vast lekkere melk. Hij is nog aan het oefenen met aan happen”
Meer weten?
Wil je meer leren over de transitie naar ouderschap en hechtingsprocessen? Volg dan de E-learning van Babykennis over dit onderwerp.
Minke den Heijer is oprichter van Babykennis, ontwikkelaar en docent Orthopedagoog,
IMH-specialist DAIMH
