Meer aandacht nodig voor depressie voor, tijdens en na zwangerschap

Depressiviteit voor, tijdens of na de zwangerschap heeft grote invloed op de ontwikkeling van kinderen. Dit vergroot de kans op problemen in hun emotionele en sociale leven en op school. Dat blijkt uit onderzoek aan de Universiteit van Californië (UCLA).

Volgens de onderzoekers is dit de eerste studie die aantoont hoe depressies van moeders van invloed kunnen zijn op het gedrag in de vroege kinderjaren en hun emotionele welzijn. Het onderzoeksteam volgde zeven jaar lang een groep gezinnen van het moment vóór de zwangerschap tot de vijfde verjaardag van hun kinderen.

“De studie suggereert dat toenemende depressie bij de moeder van preconceptie tot postpartum een nadelige invloed kan hebben op kinderen”, zegt hoofdauteur Christine Dunkel Schetter, hoogleraar psychologie en psychiatrie aan de UCLA. “Niet al deze kinderen zijn voorbestemd om problemen te ondervinden, maar ze lopen een hoger risico op sociaal-emotionele en gedragsproblemen op school.”

Stuk aannemelijker

Bij het Trimbosinstituut is de studie met interesse gelezen, meldt nu.nl. “Bij eerdere onderzoeken ging het alleen vaak om onderzoek waarbij er maar één meetmoment is”, zegt wetenschappelijk medewerker Linda Bolier. Bijzonder aan deze Amerikaanse studie is dat er meerdere meetmomenten zijn geweest. Vier keer bij de moeder voor, tijdens en na de zwangerschap en twee keer bij haar kind. “Doordat de studie op meerdere meetmomenten is gebaseerd, is het een stuk aannemelijker geworden dat er een oorzakelijk verband is tussen de mentale gezondheid van een moeder en gedragsproblemen bij kinderen.”

Schuld en schaamte

“Moeders die een depressie of stress ervaren, moeten weten welke effecten dit kan hebben op jonge kinderen”, meldt Dunkel van UCLA. Kan dit soort kennis niet juist voor meer onrust of schuldgevoel zorgen bij nieuwe of aanstaande moeders? Bolier: “Er ligt nog steeds een enorm taboe op depressie tijdens de zwangerschap. Schuld en schaamte spelen hier een grote rol. Vrouwen houden hun klachten snel voor zichzelf, waardoor de depressie ook minder snel wordt opgemerkt door hun naasten of zorgprofessionals. Onze schatting is dat het bij zo’n 13 procent van de vrouwen voorkomt, wat natuurlijk een enorm aantal is.” Zij wijst erop dat het niet de bedoeling is om vrouwen bang te maken of een schuldgevoel te geven door het delen van onderzoeken als deze. “We willen wél het onderwerp bespreekbaarder maken.”

Laagdrempelige vormen van preventie

Hulp bij een depressie tijdens de zwangerschap of daarna begint volgens Bolier bij het delen van de klachten met naasten en of zorgprofessionals. “Soms is dat al helpend en soms is er daarnaast meer hulp nodig. Laagdrempelige vormen van preventie zijn bijvoorbeeld Centering Pregnancy groepen of het MamaKits-spreekuur. In Nederland hebben we ook een goed systeem van POP-poli’s, een plek in het ziekenhuis waar je als zwangere of nieuwe moeder terecht kunt wanneer er sprake is van een prenatale of postnatale depressie. Hier kun je vaak snel terecht en zijn er geen wachtlijsten, iets wat in de reguliere ggz helaas wel het geval is.”