De zwangerschapsduur blijkt een belangrijke rol te spelen bij het ontstaan van astma. Dit betekent dat te vroeg geboren kinderen een groot risico lopen op chronische longproblemen. Longscreening op zesjarige leeftijd kan veel problemen op dit gebied voorkomen of verlichten.
Dat blijkt uit onderzoek van Liesbeth Duijts, kinderlongarts en epidemioloog aan Erasmus MC waarover amazingerasmusmc.nl bericht. “We wilden weten hoe vaak astma bij Rotterdamse kinderen voor kwam. Hiervoor hebben we een grote en diverse groep kinderen en hun ouders die meedoen aan Generation R, een onderzoek naar gezond opgroeien in Rotterdam, gevolgd vanaf het begin van de zwangerschap. Het gaat om zo’n achtduizend kinderen van meer dan honderzestig nationaliteiten. Ons beeld bleek grotendeels overeen te komen met de cijfers voor het hele land: vijf tot tien procent van alle Rotterdams kinderen had astma.”
Glijdende schaal
Hoe vroeger je bent geboren, hoe groter het risico op astma later in het leven. “Uit andere onderzoeken was al bekend dat kinderen met een laag geboortegewicht een hogere kans hebben om astma te krijgen. Wij hebben daar iets belangrijks aan kunnen toevoegen door naar de zwangerschapsduur te kijken. Die bleek een veel grotere rol te spelen bij het ontstaan van astma dan het geboortegewicht. Hoe vroeger je bent geboren, hoe groter het risico op astma later in het leven. Wij hadden alleen een verband verwacht bij kinderen die véél te vroeg waren geboren, maar het verband was ook al te zien bij kinderen die niet extreem vroeg waren geboren of zelfs maar een beetje te vroeg. Het is echt een glijdende schaal. Dit is een belangrijke bevinding met mogelijke gevolgen in de volwassenheid.”
Inhaalgroei risicovol
“Wij achterhaalden dat het nadelig is om zeer snel te groeien tijdens het eerste levensjaar. Kinderen die in deze periode te veel aankomen, lopen ongeveer dertig procent meer risico om astma te ontwikkelen dan kinderen die normaal groeien. Te veel ‘inhaalgroei’ na een laag geboortegewicht of groeiachterstand tijdens de zwangerschap blijkt ook niet goed te zijn. Zorgverleners, zoals artsen op het consultatiebureau, kunnen in de gaten houden of kinderen niet te veel aankomen in het eerste levensjaar om daar eventueel hun adviezen op aan te passen.”
Sommige van de onderzochte kinderen bleken op de leeftijd van twee of drie jaar een piepende ademhaling te hebben. sommigen ontwikkelden astma, anderen niet. “Een onderzoek binnen Generation R heeft factoren blootgelegd die de kans vergroten dat een twee of driejarige met een piepende ademhaling astma zal hebben op zesjarige leeftijd. Deze informatie is verwerkt in voorspellingsmodellen. Die kunnen jeugdartsen helpen om beter onderbouwde beslissingen te nemen. Op deze manier kunnen we veel problemen voorkomen of verlichten. Kinderen die te vroeg geboren zijn en longproblemen hebben, lopen anders het risico om de chronische longpatiënten van de toekomst te zijn.” Ook op volwassen leeftijd moet aandacht zijn voor het onderwerp vroeggeboorte. Duijts: “Er zijn nog niet veel longartsen die aan een volwassene vragen of hij of zij te vroeg is geboren.”
Mondiale astmarichtlijn
Het inzicht over vroeggeboorte is inmiddels verwerkt in de wereldwijde astmarichtlijn waarmee zorgverleners werken: de GINA-guideline. “Het wordt nu steeds duidelijker dat het belangrijk is te waken voor onderschatting van longproblemen die vroeggeboorte kan opleveren op latere (kinder)leeftijd. De veel te vroeg geboren baby’s worden hier doorgaans al op gescreend, maar ook bij iets te vroeg geboren kinderen zouden de longontwikkeling en -klachten in de gaten moeten worden gehouden. De kinderlongartsen en neonatologen in het Erasmus MC- Sophia werken nauw samen om dit voor elkaar te krijgen.”
Polikliniek
In het Erasmus MC-Sophia Kinderziekenhuis is daarvoor een speciale polikliniek opgezet. Hier worden heel vroeg geboren kinderen met longafwijkingen tot zelfs in de volwassenheid gevolgd. Van deze jongens en meisjes is bekend dat zij ook andere problemen kunnen krijgen in hun ontwikkeling. Daarom worden zij door veel verschillende zorgverleners gezien: een kinderlongarts, neonatoloog, algemene kinderarts, fysiotherapeut en ook een psycholoog voor de mentale- en cognitieve ontwikkeling. In het eerste jaar komen de ouders drie keer met hun kind langs, daarna om het jaar en later om de drie jaar. Duijts: “Dan kunnen we bijsturen als de ontwikkeling en longproblemen een beetje uit de pas lopen.”
Bron: amazingerasmusmc.nl
