Het is vreemd maar waar. Voor veel therapeuten of jeugdzorgprofessionals is oog voor de impact van een abortus of miskraam op een gezin een blinde vlek. “Dit aspect verdient beslist meer aandacht”, geeft Miriam van Kreij aan. “In zeker een kwart van de gezinnen speelt het verlies van een kind in de zwangerschap. Dergelijk verlies kan enorme impact hebben op alle gezinsleden, nu en straks.”
Wat doet een miskraam of een abortus met een koppel?
“Een verlieservaring kan allerlei gevolgen hebben. Te meer daar beide partners in de relatie daar anders mee om kunnen gaan. Dit kan hen uit elkaar drijven, maar ook juist versterkend werken. Ieder koppel reageert er anders op, maar het is wel belangrijk dat er altijd serieus aandacht voor is. Omgaan met verlies hoort bij het leven.”
Kan dit verlies ook invloed hebben op de ontwikkeling van een al eerder geboren kind?
“Jazeker, kinderen voelen onbewust veel aan. Daarom is het fijn als ze weten waarom hun vader en moeder verdrietig zijn. Anders loop je het risico dat ze het op zichzelf gaan betrekken. Dat raakt aan hun zelfbeeld. Ze kunnen bijvoorbeeld denken dat ze iets fout hebben gedaan en dat dat de oorzaak van het verdriet is. Vaak weten ze ervan dat hun moeder in verwachting was en nu niet meer. Door emoties weg te houden, leren kinderen daaruit onbewust dat dit zo hoort. Dat kan ze beperken in contact met zichzelf en met anderen. Ook kan niet praten hierover gezondheidsklachten, opvoedingsproblemen en gedragsmoeilijkheden tot gevolg hebben.”
Wat kan de invloed zijn op een eventuele nieuwe zwangerschap?
“Veel vrouwen kunnen na zo’n ervaring niet meer onbezorgd zwanger zijn. Hierdoor schuilt er in een nieuwe zwangerschap veel meer angst en onzekerheid. Vaak durft men zich niet meer heel erg te hechten aan het nieuwe kindje in de buik. Dat is jammer, want een goed contact vanaf het begin versterkt de ouder-kindrelatie na de geboorte. Een praktische tip is dat de moeder aan haar nieuwe kindje in de buik vertelt dat ze extra gespannen is omdat het vorige keer misging.”
Klopt het dat vrijwel iedere zorgprofessional rond het jonge kind hier mee te maken heeft?
“Ja. Eén op de vier vrouwen maakt in haar leven een miskraam mee. Het aantal abortussen is hoger dan het aantal miskramen. Dit betekent dat circa de helft van de gezinnen te maken heeft met verlies in de zwangerschap. Dit betekent ook dat het bij de helft van de mensen speelt in het gezin van herkomst. Je zou kunnen zeggen dat bijna iedereen ermee te maken heeft.”
‘Een miskraam kan de hechting
aan een nieuw kindje bemoeilijken’
Wat zijn in dit verband do’s & don’ts in de begeleiding?
“Heb oog voor de impact van pril verlies. Weet wat de aandachtspunten zijn als er een miskraam of een abortus is in het gezin dat je begeleidt. Dat verstevigt de band die je met de kinderen en hun ouders hebt. Het geeft je bovendien zelfvertrouwen als je deze thematiek aankunt als therapeut. Een valkuil is dat het verlies wordt weggewoven, zo van ‘focus je nu op de nieuwe zwangerschap’. Gelukkig gebeurt dit tegenwoordig minder vaak dan voorheen. Dat neemt niet weg dat professionals ongemak kunnen voelen bij het aankaarten van een verlies, ook omdat ze niet zo goed weten wat ze moeten zeggen of doen. Juist om professionals hierin te ondersteunen, geef ik in maart over dit onderwerp een VROEG-webinar. Hieraan meedoen is een toegankelijke manier om je kennis in dit onderwerp te verdiepen.”
Wat is de rode draad van het webinar?
“Ik ga in het webinar praktisch aan de slag. Bijvoorbeeld over hoe je dit onderwerp kunt aankaarten zodat ouders zich gehoord en gezien voelen. Dit schept een basis om het verlies als onderwerp een plek te geven in de begeleiding, waardoor een hulpaanbod aan effectiviteit wint. Ook ga ik in op valkuilen. Het gaat immers om een zeer gevoelig onderwerp, waardoor je bij een verkeerde insteek direct aan vertrouwen kunt inboeten. Verder geef ik praktische tips over wat je kunt zeggen en doen bij het begeleiden van een gezin met een verlieservaring. Dit kunnen de deelnemers de volgende dag al toepassen in hun werk.”
Miriam van Kreij (info@miskraambegeleiding.nl) is de oprichter van Miskraambegeleiding Nederland. Sinds 2011 begeleidt Miriam ouders na verlies in de zwangerschap. Ze geeft geaccrediteerde nascholingen aan verloskundigen, gynaecologen en echoscopisten en leidt coaches en therapeuten op, zie miskraambegeleiding.nl.
