Een opname op de intensive care is niet alleen lichamelijk ingrijpend voor jonge kinderen, maar ook mentaal belastend voor henzelf én hun ouders. Toch blijkt uit recent internationaal onderzoek dat er nog altijd een groot gebrek is aan gerichte psychologische interventies voor deze doelgroep.
Australische onderzoekers brachten in kaart welke psychosociale interventies momenteel beschikbaar zijn voor kinderen en gezinnen die een opname op een kinder-IC (PICU) meemaken. In totaal bekeken zij ruim 3000 studies, waarvan er slechts 10 voldeden aan de criteria voor deze scoping review. De resultaten verschenen in het vakblad Nursing in Critical Care.
Wat werkt wel en wat (nog) niet?
De meeste onderzochte interventies zijn gericht op algemene informatievoorziening of psycho-educatie, slechts één interventie was therapeutisch. De conclusie van de onderzoekers is dan ook helder: er is een groot tekort aan specifieke, klinische interventies die zich richten op de mentale gezondheid van gezinnen met verhoogd risico op langdurige klachten.
Een positief voorbeeld vormt het COPE-programma (Creating Opportunities for Parent Empowerment), dat stress bij ouders aantoonbaar vermindert en hun betrokkenheid bij de zorg voor hun kind versterkt.
Grote behoefte aan maatwerk
Volgens de onderzoekers is er dringend behoefte aan beter afgestemde interventies. De huidige aanpak sluit nog onvoldoende aan bij wat ouders en kinderen nodig hebben. Interventies verschillen sterk in vorm, duur, doelgroep en het moment waarop ze worden aangeboden (voor, tijdens of na de opname).
Klinische relevantie
Deze review onderstreept het belang van interventies die specifiek gericht zijn op het voorkomen en behandelen van posttraumatische stresssymptomen en posttraumatische stressstoornissen (PTSS) bij zowel kinderen als hun ouders. Met name verpleegkundigen op de intensive care kunnen hierin een sleutelrol spelen. Zij zijn zien de kinderen en gezinnen veel en zouden vroegtijdige signalen van psychische belasting kunnen herkennen, signaleren en een rol kunnen hebben in het bieden of zoeken naar passende psychosociale ondersteuning.
Belang voor praktijkprofessionals
Dit onderzoek laat het belang van aandacht voor psychologische ondersteuning zien, ook buiten het ziekenhuis. Het herkennen van stresssignalen bij ouders en kinderen tijdens en na een IC-opname én het kunnen doorverwijzen naar passende ondersteuning zijn hierin belangrijke aandachtspunten.
Bron: Nursing in Critical Care, juli 2025.
Scott et al. Interventions to Support Psychological Health Outcomes for Children and Families Experiencing Paediatric Intensive Care Unit (PICU) Admission: A Scoping Review.
DOI: 10.1111/nicc.70057
