Bij jonge kinderen met ontwikkelingsstoornissen speelt slechte slaap regelmatig op de achtergrond mee. “Vaak ontbreekt aandacht voor dit aspect in het behandelplan”, weet Isabel De Groote. “De focus ligt meestal enkel op het inzetten van een therapie.” Bij gebrek aan slaap heeft dit volgens haar niet of nauwelijks zin. “Dat is eigenlijk water naar de zee dragen.” Over de rol van slaap bij een ontwikkelingsstoornis vertelt de Belgische expert in een interview met VROEG.
Isabel De Groote is Klinisch orthopedagoog en psychotherapeut. Zij is werkzaam bij Universitair Ziekenhuis Gent op de afdeling kinder- en jeugdpsychiatrie met als specialisatie betreft ontwikkelingsstoornissen en eet-en slaapstoornissen bij de leeftijd van 0-6 jaar.
Bij volwassenen heeft slaaptekort effect op concentratie en emoties. “Ongetwijfeld speelt hetzelfde bij jonge kinderen”, stelt Isabel. “Alleen is dit nog nooit goed onderzocht. Daar komt bij dat slecht slapen van kinderen invloed heeft op de nachtrust van ouders.” Beide, elkaar versterkende mechanismen, verdienen in haar ogen expliciete aandacht. “Slaap is een essentieel onderdeel van de ontwikkeling. Toch staat bij het behandelen van een jong kind veelal de zorg rond de ontwikkeling of het gedrag centraal. Jammer, want het slechte slapen van kind en ouders vormt vaak de onderliggende oorzaak. Dit aspect verdient gerichte aandacht. Te meer daar als een kind beter slaapt, dit ook voor de ouders geldt. Daardoor wordt hun draagkracht groter om hun kind positief te ondersteunen.”
Standaard aandacht besteden aan slapen
Het is volgens De Groote zinvol om standaard aandacht aan het slaapaspect te besteden. Zij adviseert om, samen met het inzetten van hulp, eerst een basisplan te maken. “Neem het slapen hierin mee. Kijk bijvoorbeeld hoeveel slaap een kind nog nodig heeft, al dan niet via dutjes overdag. Vervolgens kan de daadwerkelijke behandeling starten.”
Als voorbeeld noemt ze enkele veel voorkomende vragen bij intakegesprekken die zij en haar collega’s voeren: ‘Mijn kind vertoont heftig gedrag’. ‘We hebben moeite met de emotionele uitbarstingen’. ‘Is er sprake van een ontwikkelingsstoornis. ‘De hechting hapert’. “Uiteraard gaan wij dan met die vragen aan de slag. Opmerkelijk is dat we dan vaak wel uitkomen op slaapproblemen. Indien ouders hier zelf een vraag over hebben, gaan we er ook mee aan de slag. Vaak blijkt het dan ook al een deel beter te gaan met het gedrag en de emoties van een kind. Van ouders krijg ik regelmatig terug van ‘Had ik dit maar eerder geweten. Dan was ik misschien niet zo uitgeput geraakt’.”
Overigens vindt Isabel het begrijpelijk dat aandacht voor het slapen binnen een behandeling vaak een ondergeschoven kindje is. “Zelf ben ik mij lang niet bewust geweest van de belangrijke rol hiervan. Het onderwerp kwam eigenlijk alleen ter sprake als dit de ingang vormde voor de hulpvraag. Maar nogmaals, mijn ervaring is dat standaard aandacht hiervoor een groot verschil kan maken voor het effect van het hulpaanbod.”
