Het tijdig herkennen en erkennen van trauma’s tijdens de zwangerschap en in het eerste jaar na de geboorte verdient meer aandacht. Zo niet, dan is er een groter risico op maternale, neonatale, zuigeling- en kinder-morbiditeit. Engelse onderzoekers ontwikkelden een model om de perinatale mentale gezondheidszorg te verbeteren.
Mentale gezondheidsproblemen treffen tussen 10–20 % van de vrouwen tijdens de zwangerschap en in het eerste jaar na de geboorte. Perinataal trauma kan bijvoorbeeld optreden als extreme angst voor de bevalling, PTSS na de bevalling, of na verlieservaringen zoals doodgeboorte of zwangerschapsafbreking. Op basis van een systematische literatuurstudie formuleerden onderzoekers een aantal aanbevelingen voor een trauma-geïnformeerde benadering. Dit is ook leerzaam voor de Nederlandse geboortezorg en psychologische zorg in de perinatale periode.
Aanbevelingen
De onderzoekers hebben verschillende richtlijnen samengevat in acht aanbevelingen, te weten:
1) screening op trauma
2) toegang tot zorg
3) duidelijke en sensitieve communicatie
4) consistentie en continuïteit van zorg
5) bieden van geïndividualiseerde zorg met erkenning van diversiteit
6) samenwerking tussen vrouwen, families en diensten
7) training van zorgverleners om vaardigheden en kennis te vergroten
8) supervisie en collegiale ondersteuning voor zorgverleners
Het eerste aandachtspunt is dus screening: aandacht voor een mogelijk trauma. Gerichte vragen, maar ook het herkennen van signalen zoals non-verbale uitingen van de moeder, kunnen helpen om het bestaan van een trauma te herkennen. Zorgverleners moeten dit leren en hierin worden getraind. Een bijzonder laatste aandachtspunt betreft de zorgverlener zelf: ook deze kan trauma’s hebben opgelopen en verdient daarbij ondersteuning en compassie. Bijvoorbeeld in de vorm van (informele) debriefing of supervisie.
Model
Tezamen vormen de aanbevelingen een model om trauma-geïnformeerde geboortezorg en mentale gezondheidszorg voor (aanstaande) moeders in te richten. De benadering is bedoeld om (her)traumatisering te voorkomen. En daarvoor moet ook tijd beschikbaar zijn; een aandachtspunt voor alle aanbevelingen in het model.
